48   « إِنَّ اللّه‏َ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللّه‏ِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظِيماً»
ترجمه[1] :
[ مغفرت خدا شامل مشركان نمى‏شود ]
اين آيه شريفه اعظم آيه‏اى است براى رجا ، زيرا مسلّماً اگر مشرك توبه كند و اسلام بياورد قبول و آمرزيده خواهد بود ، پس اين جمله «إِنَّ اللّه‏َ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ» براى مشركى است كه به حال شرك از دنيا برود و بى توبه. و جمله «وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ» جميع معاصى را شامل است ، ولو اگر كبائر باشد و بى توبه از دنيا برود رجاى مغفرت در او هست، و لذا از اميرالمؤنين عليه‏السلام به روايت مجمع مروى است فرمود:
«ما في القرآن آية أحبُّ إليَّ من قوله عزّ و جلّ: «إِنَّ اللّه‏َ لا يَغْفِرُ...» الآية »[2] . بلى ، گناهانى كه حكم شرك دارد ، مثل كفر كافر و اهل خلاف و ارباب ضلال داخل در جمله اولى است ، در جامعه دارد :  «و مَن خالفكم مشركٌ»[3].
و نكته ديگر كه از اين آيه استفاده مى‏شود كه دلالتش بر رجاى اعظم است و مفسرين به اين نكته برخورد نكرده‏اند و از مختصات اين كتاب است ، اين است كه ، اگر چه مغفرت را براى غير مشرك معلق بر مشيت فرموده كه اگر بخواهد مى‏آمرزد و اگر بخواهد عذاب مى‏كند و انسان مؤن بايد بين خوف و رجا باشد، لكن استفاده مى‏شود كه مؤن قابليت مغفرت را دارد ؛ و البته خداوند در مورد قابل ، فضل خود را شامل مى‏فرمايد و مؤن قطعاً آمرزيده مى‏شود ، فقط خوف مؤن بايد از اين باشد كه معاصى باعث شود كه بى‏ايمان بميرد، و بر طبق اين معنى ادله و اخبار بسيارى داريم در ابواب متفرقه كه اين جانب در تحت 12 عنوان در الكلم الطيب متعرض شده‏ام[4] ، مثل اخبارى كه دارد كه موت كفاره گناهان مؤن است جميعاً ، و اخبارى كه در باب شفاعت كه باقى نمى‏ماند در صفحه قيامت مگر مشرك و كافر و منافق و شاك در سعه رحمت الهى و غير اين‏ها.
«وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللّه‏ِ فَقَدِ افْتَرى إِثْماً عَظِيماً» بزرگ‏ترين معاصى كبار و اولين آن‏ها چنانچه در اخبار تصريح شده ، «الشِرك باللّه‏»[5] . و « افْتَرى » ، دروغ بستن به غير است كه اشد انواع كذب است ، بالاخص نسبت به خداوند متعال.
--------------------------------------------------
[1] .  مسلماً خدا ، اين را كه به او شرك ورزيده شود نمى‏بخشايد و غير از آن را براى هر كه بخواهد مى‏بخشايد ، و هر كس به خدا شرك ورزد ، به يقين گناهى بزرگ بربافته است .
[2] .  دوست داشتنى‏ترين آيه در قرآن براى من اين آيه است كه «إِنَّ اللّه‏َ لا يَغْفِرُ . . .» . مجمع البيان : ج3 ، ص90 .
[3] .  هر كس با شما مخالفت كند ، مشرك است . عيون اخبار الرضا  عليه‏السلام : ج2 ، ص307 ، ضمن ح1 ، در آن « حاربكم » به جاى «  خالفكم » آمده است .
[4] .  ر . ك : الكلم الطيب ، ص786 ـ 812 .
[5] .  عيون اخبار الرضا  عليه‏السلام : ج1 ، ص257 ، ح33 و بحار الأنوار : ج76 ، ص6 ، ح7 .

نوشتن دیدگاه