39   « وَ ماذا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللّه‏ِ وَ الْيَوْمِ الاْخِرِ وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقَهُمُ اللّه‏ُ وَ كانَ اللّه‏ُ بِهِمْ عَلِيماً»
ترجمه :
39. چه ضرر داشت بر اين‏ها اگر ايمان به خدا و روز قيامت مى‏آوردند و از آنچه خداوند به آن‏ها روزى كرده انفاق مى‏كردند و خداوند به آن‏ها عالم است .
[ تشويق به ايمان و انفاق ]
«ماذا عَلَيْهِمْ» ، كفار و مشركين توهّم ضرر كرده كه اگر ايمان بياوريم جلوگير مى‏شويم از بسيار منافع دنيوى از مكاسب محرمه و ما را به عبادت و تحصيل علم دين وادار مى‏كند و از صنايع و ترقيات باز مى‏دارد ، چنانچه بسيار از ابناء [ = اهل ] زمان ما اين توهّم را كرده‏اند و اين توهّم فاسد است ، اولاً ، اسلام و دين مانع از ترقيات نيست ، بلكه تشويقات در دين براى كسب و تجارت و صنعت بسيار است حتى «الكاسب حبيب اللّه‏»[1] فرموده و نُه عشر عبادت را كسب حلال دانسته و جلوگيرى از دزدى و تقلب و بى عارى و كَلِّ بر ناس[2] كرده و اين عقب افتادن شما در اثر ساز و آواز و رقص و راديو و سينما و شرب خمر و قمار و زنا و آرايش و تفريح و تفرج و مجالس لهو و لعب و تقلب و غش در معامله و دزدى و ظلم و اذيت و هزارها مفاسد ديگر است .
و ثانياً ، ايمان و تقوا و انفاق فى سبيل اللّه‏ شما را عزت و ثروت و تعالى و ترقى و عظمت و سيادت و اتفاق و يگانگى و اتحاد و وفور نعمت و سعادت دنيا و آخرت مى‏بخشد ، قضيه به عكس است ؛ «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ...» الآية[3]، و بسيارى از آيات ديگر و در اين باب اخبار إلى ما شاء اللّه‏ است.
«لَوْ آمَنُوا بِاللّه‏ِ وَ الْيَوْمِ الاْ خِرِ» ، دو چيز انسان را به اوج كمال و سعادت نشأتين و نجات از كليه مهالك دارين مى‏رساند: « ايمان » به مبدأ ، و معاد . اگر مردم ايمان به خدا داشتند و خدا را حاضر و ناظر و خبير و بصير و محيط مى‏دانستند و اگر ايمان به روز جزا و پاداش اعمال و بهشت و جهنم و حساب و ميزان و نامه عمل داشتند و اينكه هر كس به جزاى عمل خود مى‏رسد ، اين اندازه فسق و فجور و فحشا و منكرات در ميانه آن‏ها شايع نبود.
«وَ أَنْفَقُوا مِمّا رَزَقَهُمُ اللّه‏ُ» ؛ و « انفاق » به فقرا و ذوى الحاجات و ارحام و همسايگان و ساير انفاقات واجبه و مستحبه مى‏كردند از مال حلال مشروع كه خداوند به آن‏ها روزى فرموده، آنچه مستفاد مى‏شود از مضامين بعض آيات و اخبار اينكه خداوند رزق هر كس را قبل از خلقتش معين فرموده؛ «وَ فِى السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ»[4]، و البته خداوند رزق هر كه را از ممرّ]  = راه [ حلال مقرر فرموده ، و امّا اگر بنده تعجيل نمود و از ممرّ حرام دست آورد مطابقش از حلال كسر مى‏گذارند و انفاق هم بايد از حلال باشد ؛ انفاق از مال حرام دو عقوبت دارد ، يكى چرا به اهلش رد نكرده، يكى به مصرف غير مرضى صاحبانش صرف كرده.
«وَ كانَ اللّه‏ُ بِهِمْ عَلِيماً» « علم الهى » احاطه دارد به جميع مخلوقات از ثرى تا ثريا و به جميع افعال و صفات و حالات و نيّات و ساير خصوصيات آن‏ها و با اعتقاد به اين جمله ، چگونه انسان مى‏تواند مخالفت بكند و سركشى نمايد ؟ !
-----------------------------------------------------------
[1] .  كاسب ، حبيب و محبوب خداست . تفسير الآلوسى : ج10 ، ص315 .
[2] .  سربار مردم شدن .
[3] .  و اگر محققاً اهل شهرستان‏ها و آبادى‏ها ايمان آورده بودند و تقوا داشتند ما هم براى آن‏ها باز كرده بوديم بركات از آسمان و زمين را . سوره اعراف: آيه 96.
[4] .  و در آسمان روزى شماست و آنچه به شما وعده داده شده . سوره ذاريات: آيه 22 .

نوشتن دیدگاه