20   « وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً»
ترجمه :
20. و اگر خواستيد زن را رها كنيد و زن ديگر به جاى او بگيريد و مهريه آن زن را يك قنطار طلا داده‏ايد حق نداريد شيئى از آن مهريه را پس بگيريد ، آيا پس مى‏گيريد آن را ، كه بهتان و معصيت آشكار است ؟ !
تفسير :
تفسير « قنطار » در ذيل آيه شريفه «زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ مِنَ النِّسَاءِ وَالْبَنِينَ وَالْقَنَاطِيرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَالْفِضَّةِ . . .» گذشت[1] ؛ و گذشت كه كنايه از مال كثير است نه خصوصيتى براى قنطار باشد.
و مراد از « استبدلال » در «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدالَ زَوْجٍ مَكانَ زَوْجٍ» طلاق دادن سابق و تزويج لاحقه است[2].
و مراد از «وَ آتَيْتُمْ إِحْداهُنَّ قِنْطاراً» مهريه سابقه است كه مطلّقه شده.
[ عدم جواز گرفتن مهريه ]
«فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً» ، توضيح كلام در موضوع طلاق، يك موقع شوهر مى‏خواهد طلاق دهد ، اگر قبل از دخول باشد نصف مهر را بايد بدهد ؛ و اگر دخول كرده تمام مهر مستقر مى‏شود و مورد آيه همين است كه دخول شده باشد به قرينه كلمه «أَفْضى» در آيه بعد كه كنايه از دخول است، و در اين صورت يك دينار حق ندارد پس بگيرد و همين است مفاد «فَلا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئاً».
و مراد از « بهتان » امرى است بر خلاف حق و واقع ، چه در كلام و چه در غير كلام ، از روى تعجب مى‏فرمايد: «أَ تَأْخُذُونَهُ بُهْتاناً» و البته اين ظلم گناه بزرگى است ، خصوصاً در حق زوجه مطلقه كه بى‏كس و بدون نفقه و كسوه مى‏شود ، لذا مى‏فرمايد: «وَ إِثْماً مُبِيناً» ، و يك موقع زن مى‏خواهد طلاق بگيرد يك مقدار از مهريه ، يا تمام آن را ، يا چيز ديگرى به زوج بذل مى‏كند كه او را طلاق دهد و اين طلاق خلعى است و شوهر حق رجوع ندارد ، مگر آنكه زن رجوع در بذل كند.
-----------------------------------------------
[1] .  ر.ك : همين تفسير ، ج 4 ، ذيل تفسير آيه 14 سوره آل عمران .
[2] .  يعنى طلاق دادن همسر قبلى وازدواج با همسر جديد .

نوشتن دیدگاه