10   « إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً»
ترجمه :
10. درست است كسانى كه مى‏خورند اموال يتيمان را از روى ظلم و تعدّى جز اين نيست كه مى‏خورند در شكم‏هاى آن‏ها آتش را ؛ و زود باشد كه برسند سعير را ، كه جهنم است .
[ عقوبت خوردن مال يتيم]
يكى از گناهان كبيره كه خداوند در قرآن مجيد وعده آتش داده ، خوردن مال يتيم است ، چنانچه مفاد همين آيه شريفه است و اخبار در عقوبت آن بسيار است ، مِنْ جمله حديث مروى از كافى است از حضرت باقر عليه‏السلام فرمود:
«مَنْ أكل مال اليتيم يجيء يوم القيامة و النار تلتهب في بطنه حتى يخرج لهب النار من فيه ، يعرفه أهل الجمع أنـّه آكل مال اليتيم»[1] .
و از على بن ابراهيم از حضرت صادق عليه‏السلام از پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: «لمّا اُسرِيَ بي إلى السماء رأيت قوماً تُقذف في أفواههم النار و تخرج من أدبارهم، فقلت: مَنْ هؤاء يا جبرئيل؟ فقال: هؤاء الذين يأكلون أموال اليتامى ظلماً»[2] . و غير اين‏ها از اخبار و ما ناچاريم در شرح مفاد آيه بپردازيم .
تفسير :
«إِنَّ الَّذِينَ» عام است ، شامل اوليا و قيّم و ساير طبقات مى‏شود ، حتى جد پدرى .
«يَأكُلُون» مراد « اكل » مقابل شرب نيست ، بلكه مراد اخذ اموال آن‏هاست و جزو مال خود كردن است ، چه اتلاف كند ، چه ساير تصرفات ، چنانچه گذشت در مفاد آيه شريفه «وَ لا تَأْكُلُوا أَمْوالَكُمْ بَيْنَكُمْ بِالْباطِلِ وَ تُدْلُوا بِها إِلَى الْحُكّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقاً مِنْ أَمْوالِ النّاسِ بِالاْءِثْمِ»[3] .
«أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً» « ظلم » به غير حق است كه اگر به حق باشد مانعى ندارد ، چنانچه گذشت در مفاد آيه شريفه «وَ مَنْ كانَ فَقِيراً فَلْيَأْكُلْ بِالْمَعْرُوفِ»[4] و ظلم نيست .
«إِنَّما يَأْكُلُونَ فِى بُطُونِهِمْ ناراً» اين ممكن است عقوبت قيامت آن‏ها باشد موقعى كه وارد محشر شوند ، چنانچه مستفاد از حديث از حضرت باقر عليه‏السلام است[5] ، و ممكن است در عالم برزخ باشد ، چنانچه در حديث معراجيه است،
و ممكن است يكى از عذاب هاى جهنم باشد كه در جهنم به اين عذاب گرفتار شوند، و ممكن است در همين دنيا باشد كه به چشم حقيقت‏بين ديده شود، و ممكن است كه در جميع مراحل باشد ، چنانچه بعيد نيست و مقتضاى جمع هم همين است.
«وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً» « سعير » يكى از اسامى جهنم است و به معناى شعله آتش است و در آيه شريفه است «وَ كَفى بِجَهَنَّمَ سَعِيراً»[6] ، و از كلمه «وَ سَيَصْلَوْنَ» ممكن است استفاده نمود كه آتش جهنم او را جذب مى‏كند و مى‏ربايد. اعاذنا اللّه‏ من ذلك.
----------------------------------------------
[1] .  هر كس مال يتيم را بخورد ، در حالى روز قيامت وارد صحراى محشر مى‏شود كه آتش در شكم او شعله مى‏كشد ، به گونه‏اى كه شعله‏هاى آن از دهانش بيرون مى‏آيد و مردم مى‏فهمند كه او مال يتيم خورده است . كافى : ج 2 ، ص32 ، ح1 ؛ بحار الأنوار : ج66 ، ص89 ، ضمن ح30 و تفسير البرهان : ج1 ، ص175 ، ح4
[2] .  وقتى كه به معراج  آسمان  برده شدم ، عده‏اى را ديدم كه در دهانشان آتش افكنده و از پايين آن‏ها خارج مى‏شود . گفتم : جبرئيل ! اينان چه كسانى هستند ؟ گفت : اين‏ها افرادى هستند كه به ناحق اموال يتيمان را مى‏خورند . تفسير قمى : ج1 ، ص140 و تفسير البرهان : ج2 ، ص175 ، ح5 .
[3] .  و مال‏هاى يكديگر را در ميانتان به باطل صرف مكنيد و نمى‏توان رشوه نزد حكام جور بفرستيد براى اينكه قمستى از اموال مردم را بخوريد . سوره بقره: آيه 188.
[4] .  واگر فقير است براى زحمت‏هايى كه در كار آن‏ها مى‏كشد به عنوان حق الزحمه به مقدار معروف كه تعدى نشود از مال آن‏ها بردارد . سوره نساء : آيه 6 .
[5] .  ر . ك : تفسير عياشى : ج1 ، ص251 ، ح47 و تفسير البرهان : ج2 ، ص177 ، ح18 .
[6] .  وبراى اين‏ها كفايت مى‏كند به جهنمى كه آتش افروز است . سوره نساء : آيه 55 .

نوشتن دیدگاه