22   «أُولئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ وَما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ»
ترجمه:
22. اين‏ها كسانى هستند كه كليه اعمالى كه به نظرشان خوب مى‏آيد از بين مى‏رود ، نه دنيا براى آن‏ها نتيجه بخش است و نه در آخرت و احدى آن‏ها را يارى نمى‏كند.
تفسير:
«أُولئِكَ الَّذِينَ» اشاره به آيه قبل است كه مراد كفار و قاتلين انبيا و آمرين به قسط بودند.
[مسئله حبط و تكفير]
«حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ»، حبط مقابل تكفير است و مسئله احباط و تكفير يكى از مسائل كلاميه است و قبلاً تذكر داديم كه عمل اگر صحيحا و مطابق دستور الهى واقع شود احباط ندارد، لكن كافر و مخالف و معاند چون عمل صحيح ندارند به واسطه آنكه اسلام و ايمان شرط صحت كليّه اعمال است براى آن‏ها همچه عملى نتيجه ندارد چون باطل است و البته قاتل انبيا و قاتل آمر به قسط هم به واسطه همين قتل، يا كافر و يا معاند مى‏شود و از ايمان خارج مى‏گردد، فاقد شرط مى‏شود و عملش باطل مى‏گردد و اگر هم فرض كنيم كه قبل از قتل مؤن بوده و اعمالى از او سرزده آن‏ها هم باطل مى‏شود ؛ زيرا چنان كه ايمان شرط صحت اعمال است موافات كه عبارت از بقاى ايمان است تا آخر عمر، آن هم شرط صحت است كه اگر مؤنى هفتاد سال عبادت كند و نزديك موت كافر شود تمام آن‏ها در واقع باطل بوده، ولو تخيّل صحت مى‏كرده چون موافات نبوده، نه اينكه بگوييم بعد از فرض صحت باطل مى‏شود، بلكه باطل بوده و نمى‏دانسته.
«فِى الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ»، امّا در «دنيا» باعث رفع بليّات و نجات از نكبات و خلاصى از مضارّ معاصى نمى‏گردد و امّا در «آخرت» باعث رفع عذاب و نجات از جهنم و خلاصى از عقوبات نمى‏شود. «وَ ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِينَ» اشاره به اينكه شفاعت شفعاى روز قيامت شامل حال آن‏ها نمى‏شود و كسانى كه اين‏ها براى آن‏ها ظلم و قتل مى‏كردند كه متكبّران باشند، دستگيرى از ضعفا نمى‏كنند و خود به عذاب سخت‏تر گرفتارند، چنانچه در بسيارى از موارد قرآن بحث مستكبران و ضعفا را خداوند ذكر فرموده.

نوشتن دیدگاه