آیه 60 : ( وَإِذِ اسْتَسْقى مُوسى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُناس مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللهِ وَلا تَعْثَوْا فِي الاَْرْضِ مُفْسِدِينَ )
ترجمه:
60 . و ياد كنيد زمانى را كه موسى براى قومش طلب آب نمود، پس گفتيم با عصايت به سنگ بزن، پسْ دوازده چشمه آب از آن سنگ جارى شد كه هر طايفه محل آشاميدن خود را بدانند، و گفتيم بخوريد و بياشاميد از روزىِ خدا و در روى زمين فساد و تجاوز نكنيد.
تفسير :
«استسقاء» به معنى طلب السُقيا و آب خواستن است. و «عصا» ظاهراً همان عصايى بوده كه به دست موسى اژدها مى شده و به دريا زد و دوازده راه براى عبور بنى اسرائيل باز شد، و در اخبار دارد كه آن را حضرت آدم از بهشت آورد و جزو مواريث انبيا بوده و حضرت شعيب به موسى سپرد.(1) و«حجر» نيز سنگ مخصوصى بوده به قرينه الف و لام عهد(2) كه همراه موسى بوده.
و در اخبار دارد كه عصا و حجرِ موسى نزد ائمه هدى به ميراث رسيده و حضرت بقية الله كه ظاهر مى شود، عصا و حجر موسى با اوست و اصحابش را با آن سيراب مى نمايد(3).
و مفسرين گفته اند كه اين معجزه در تيه بوده موقعى كه از شدت تشنگى به موسى شكايت نمودند، چنانچه گذشت ، و قرينه (كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللهِ) را هم مؤيّد آن قرار داده اند كه (كُلُوا) اشاره به منّ و سلوى و (اشْرَبُوا)اشاره به آن آبى است كه از سنگ جارى مى شد.
ولى ممكن است گفته شود كه اختصاص به تيه نداشته و هميشه با موسى بوده كه بعد از او به اوصياى او و ساير انبيا و اوصيا منتقل شده است.
(وَلا تَعْثَوْا) از «عثى» و اين كلمه چه عينِ الفعل او مفتوح و چه مكسور باشد به معنى «فَسَد» است، يعنى «لا تفسدوا في الارض» و كلمه (مُفْسِدِينَ)حال مؤكدة است; يعنى البته در زمين فساد نكنيد و افساد مقابل اصلاح است و شرح آن در ذيل آيه (وَإِذا قِيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِي الاَْرْضِ) بيان شد(4).
___________________________________________
[1] .  مجمع البيان: ج 1، ص 250 و بحار الانوار: ج 13، ص 78.
[2] .  منظور اين است كه آن الف ولام دلالت بر مشخص بودن وشناخته شده بودن آن سنگ دارد.
[3] .  كافى: ج 1، ص 231، ح 1 ـ 3 و ارشاد مفيد: ج2، ص187.
[4] .  ر. ك: همين جلد، ذيل تفسير آيه 11. 

نوشتن دیدگاه