[1] تذكرة أولى النهى و العرفان 1/173
[2] «الدرر السنيّة في الأجوبة النجدية» 1965 میلادی ار الإفتاء عربستان سعودی چاپ دوم که شامل نامه ها و پرسشهای عالمان نجد و پیش از همه شیخ محمد عبدالوهاب و دیگر عالمان بعد از او تا دوران کنونی می باشد. این کتاب توسط شیخ عبدالرحمن بن قاسم عاصی قحطانی نجدی جمع آوری شده است.
[3] ر.ک «التذکرة» 1/33
[4] درباره جنگ های شیخ محمد عبدالوهاب بنگرید به کتاب (تاریخ نجد المسمى روضة الأفكار و الأفهام لمرتاد حال الإمام و تعداد غزوات ذوي الإسلام) نوشته تاريخ نگار وهابیت شیخ حسین بن غنام. ناشر المکتبة الأهلية رياض چاپ اول 1949
[5] کتاب «کشف الشبهات» ص 39 شیخ محمد عبدالوهاب
[6] همان ص43
[7] الدرر السنيّة في الأجوبة النجدية 1/ 120
[8] الدرر السنيّة في الأجوبة النجدية 10/31 این کتاب مشتمل است بر نامه های شیخ محمد عبدالوهاب و توسط شیخ عبدالرحمن بن محمد نجدی جمع آوری شده است.
[9] مجموعة مؤلفات الشيخ الإمام محمد عبدالوهاب 5/167 تهيه شده توسط عبدالعزیز رومی، دکتر محمد بلتاجی، دکتر سید حجاب؛ که در هفته شیخ محمد عبدالوهاب در دانشگاه امام محمد بن سعود منتشر شده است.
[10] دعاوی المناوئین لدعوة الشیخ محمد عبدالوهاب، عبدالعزیز بن محمد بن عبداللطیف، دار الوطن للنشر، عربستان، چاپ اول، 1412 هجری قمری
[11] الدرر السنية في الرسائل النجدية 10/193
[12] نوشته وهابي معاصر، أبوعبیده مشهور بن حسن آل سلمان، نشر دار الصمیمی، ریاض، چاپ اول 1415 ه.ق
[13] کتب حذّر العلماء منها 1/271
[14] الرسائل الشخصية للإمام الشيخ محمد عبدالوهاب، نامه 11 ص75
[15] خرج: منطقه ای است دارای روستاهای بسیار که بیش از هشتاد کیلومتر با ریاض فاصله دارد. ر.ک: المعجم الجغرافی للبلاد العربیة السعودية 1/392 همچنین معجم الیمامة 1/372
[16] الرسائل الشخصیّة للإمام الشیخ محمد عبدالوهاب نامه 34 ص232
[17] شیخ علامه سلیمان بن محمد بن احمد بن سحیم متوفی سال 1181 هجری قمری. یکی از عالمان بزرگ دوران خود بود. شیخ عبدالله بن عبدالرحمن آل بسّام وهابی معاصر نسبت به او اظهار ترحم نموده، زندگی نامه او را در کتاب «علماء نجد خلال ستة قرون» (2/381) زندگی نامه191 بیان کرده است. این کتاب در مکه توسط انتشارات مكتبة النهظة الحديثة منتشر شده. چاپ نخست سال 1398 هجری قمری.
[18] مجموع مؤلفّات الإمام الشيخ محمد عبدالوهاب 5/91-90
[19] همان
[20] همان 5/167
[21] ر.ک بحوث و تعليقات في تاريخ المملكة العربية السعودية؛ نوشته دکتر عبدالله عثیمین ص 113-91 ریاض، 1404 هجری قمری
[22] مؤلفّات الإمام الشيخ محمد عبدالوهاب، بخش سوم، فتواي شماره 68
[23] الدرر السنيّة في الفتاوى النجديّة 2/59
[24] جولات في الفقهين الكبير و الأكبر، شيخ سعيد حوى، ص 12-5
[25] السلفیة مرحلة زمنيّة مباركة لامذهب إسلامي ص 245-244
[26] «شیخ محمد زاهد کوثری» یکی از بزرگترین عالمان اهل سنّت در زمان خود بوده
[1] بعد از اینکه مسعری اشکال های توحید شیخ عبدالوهاب را کشف کرد، با هجومی بی رحمانه از طرف وهابیان مقلد شیخ روبرو شد. آخرین حمله از طرف وهابی سنّتی شیخ یحیی حجوری در کتابی با نام «مشاهداتی فی بریطانیا»؛ «آنچه در انگلستان دیدم» انجام شد. او در این کتاب در صفحه 25درباره مسعری نوشته: او مردی خبیث است.
[2] أصل الإسلام و حقیقة التوحید، شیخ عبدالله مسعری، موسسة الرافد، چاپ اول، 1997، مقدمه کتاب.
[3] یکی از عالمان بزرگ نجد بوده که تحت تاثیر دعوت شیخ محمد عبدالوهاب قرار گرفته، سپس از او جدا شده است. در سال 1142 هجری قمری متولد شد و در فنون زیادی مهارت پیدا کرد. اساتید و شاگردان بسیاری داشت. در سال 1216 هجری قمری، از دنیا رفت. ر.ک علماء نجد نوشته تاریخ نویس وهابی بسام 3/882 همچنین ر.ک السحب الوابلة نوشته ابن حمید ص 721
[4] الدرر السنیّة فی الرسائل النجدیّة 10/ 63
[5] امام شیخ عبدالله بن عیسی مشهور به مویس در منطقه حرمه در نجد به دنیا آمد. شیخ محمد عبدالوهاب او را جلیل ترین عالم نجد به شمار آورده است. ولی هنگامی که به انحراف موجود در توحید شیخ پی برد و فاصله این توحید را با قرآن و سنّت درک کرد، شیخ محمد عبدالوهاب در تکفیر او و خروجش از اسلام فتوا صادر کرد.
[6] امام شیخ سلیمان بن سحیم حنبلی نجدی. جزو عالمانی است که شیخ محمد عبدالوهاب را نصیحت کرده و او را به مشکلاتی که در کتاب هایش در باره توحید وجود داشته، آگاهی داد. ولی تنها برخورد شیخ، تکفیر او به کفر اکبر بود که انسان را از امّت اسلام بیرون می کرد. او در حال فرار از شمشیر پیروان شیخ مظلومانه جان سپرد.
[7] دعاوی المناوئین لدعوة الشیخ عبدالوهاب، نوشته عبدالعزیز بن عبداللطیف ص 30
[8] او در شبکه ماهواره ای المجد در تاریخ 24/ 7/ 1424 هجری قمری در برنامه « ساعة حوار» به این مساله تصریح کرده است.
[9] الطریق إلی الجماعة الأم نوشته وهابی سنّتی شیخ عثمان عبدالسلام نوح ص 55-50
[10] حسن ترابی این عبارات را به صراحت در گفتگو با مجله «الاستقامة» بیان کرده است شماره ربیع الاول سال 1408 هجری قمری . او در این گفتگو درباره جنبش وهابیّت در سودان که به «انصار السنّة» مشهور هستند سخن می گفت.
[11] الطریق إلی الجماعة الأم، عثمان عبدالسلام نوح ص30
[12] جولات فی الفقهین الکبیر و الأکبر شیخ سعید حوی ص34
[13] فضائح و نصائح، شیخ مقبل بن هادی وادعی ص151
[14] همان ص 152
[15] الحد الفاصل بین الحق و الباطل، ربیع مدخلی ص5
[16] الدعوة إلی الله تجارب و ذکریات سعید بن مسفر ص 198
[17] همان ص 199 به بعد.
[18] السلفیّة مرحلة زمنیّة مبارکة لامذهب إسلامی محمد سعید رمضان بوطی ص236-235
[19] کتاب او در مقدمه کتاب «الأسماء و الصفات» نوشته امام بیهقی منتشر شده است.
[20] بقره/34
[21] اعراف/ 12
[22] اسراء/ 61
[23] ملک/20
[24] انبیاء/ 43
[25] هود/ 54
[26] هود/56-55
[27] شعراء/ 93-92
[28] شعراء/ 98-97
[29] بقره/ 165
[30] فرقاپن القرآن بین صفات الخالق و صفات الأکوان علامه قضاعی شافعی ص 114-111
[31] فصل الخطاب فی الرد علی محمد عبدالوهاب، شیخ سلیمان عبدالوهاب ص 25
[32] المجموعة الکاملة للإمام الشیخ محمد عبدالوهاب 1/371
[33] اعراف/ 54
[34] ر.ک فتوای اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الإفتاء فی المملکة العربیة السعودیة 1/55
[35] الرسائل الشخصیّة للإمام محمد عبدالوهاب نامه شماره 11 ص61
[36] باید به این مساله توجه داشت که مفهوم الوهیت و پرستش از نظر سید قطب کاملا با مفهوم پرستش در نگاه شیخ محمد عبدالوهاب متفاوت است.
[37] فی ظلال القرآن 4/1846
[38] همان 4/ 1852
[39] همان 4/2111
[1] ر.ک به کتاب او با نام «إلحاد الخمینی فی أرض الحرمین» و کتاب دیگرش با نام «الخروج من الفتنة»
[2] صحیح بخاری باب سفر الامام علی و خالد بن الولید إلی الیمن
[3] منهاج السنّة النبویة، ابن تیمیه 1/6
[4] همان 4/142
[5] درباره این موضوع به کتاب «الزلزال- انتصار الحق» مراجعه کنید. این کتاب دربردارنده مناظره ای است که بین من و شیخ عثمان خمیس درباره این موضوع انجام شده است.
[6] منهاج السنة 5/7
[7] در کتاب الزلزال- انتصار الحق که عبارت است از مناظرات من و شیخ عثمان خمیس، به شکل تفصیلی این مساله را مطرح کرده ام.
[8] العدالة الإجتماعیة فی الإسلام شهید سید قطب ص206 چاپ پنجم
[9] أضواء إسلامیة، ربیع مدخلی ص 31 به بعد. در این کتاب انتقادهای سید قطب را از برخی صحابه که در مقابل حضرت علی(علیه السلام) ایستادند، خلاصه نموده است.
[10] . أضواء إسلامیّة ص53
[11] فی ظلال القرآن سید قطب تفسیر سوره غافر
پاورقی
- بازدید: 865