روانشناسان معتقدند تفاوتهای فردی فراوانی بین افراد وجود دارد، اینطور نیست كه بتوانیم معیارهای عام و فراگیر را برشماریم و بگوییم چنانچه در این موارد، همسطح بودید بنابراین، هم كفو هستید. با توجه به اصل تفاوتهای فردی، همسطح هر كسی به طور موردی فرق می كند. لذا حساسیت های نبی مكرم اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد حضرت فاطمه(سلام الله علیها) زیاد بود و در مورد سایر خواهرهای ایشان حساسیتی نداشتند. ایشان در مورد ازدواج حضرت فاطمه (سلام الله علیها) می فرمودند كه : «تصمیم ازدواج ایشان با من نیست» امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: « اگر علی (علیه السلام) نبودند از حضرت آدم تا هنگام قیامت، همسری هم شان و هم رتبه حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پیدا نمی شد».
یكی از شرایط هم كفوی این است كه «المسلم كفو المسلمه»، دختر و پسر مسلمان همسری را كه هم كیش و هم آیین خود باشند، انتخاب كنند كه این معیار متأسفانه امروز كمرنگ شده است.
دقت حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) در انتخاب ام البنین و آن نكته ای كه به محمد بن حنفیه فرمودند بیانگر آن است كه بخش عظیمی از شخصیت فرزند از طریق ژنتیك (ژنها – كروموزوم ها) منتقل می شود. البته كروموزوم ها تمام صفات را به طور كامل منتقل نمی كنند. این صفات در مرحله تجزیه و تركیب شیمیایی و در فرآیند رشد فیزیولوژیك زمینه بروز بعضی از صفات شخصیتی را فراهم می كنند.
آیا در اسلام بیشتر بر ویژگیهای شخصیتی مادر تأكید شده است یا ویژگیهای پدر هم حائز اهمیت می باشد؟
همانطور كه روایاتی در مورد دقت در گزینش مادر وجود دارد، در مورد ویژگی های پدر هم توصیه هایی شده است. اما در اسلام صفات مادر دارای اهمیت بیشتری می باشد، به خاطر اینكه در اسلام، ازدواج فرهنگ خاصی دارد، برخلاف بعضی از كشورها كه انتخاب و گزینش دو طرفه است یا زن، مرد را می یابد یا مرد، زن را می یابد، در اسلام مرد همسرش را برمی گزیند. چون مقید است كه حریم و آن حالت خودنگهداری و حرمت و شأن زن ارج نهاده شود.
اسلام توصیه می كند كه در انتخاب همسر دقت كنید كه این ویژگیها در نسل بعدی نمود می یابد. بطور نمونه حضرت علی (علیه السلام) در انتخاب ام البنین با راهنمایی عقیل كه حسب و نسب شناس بود، دانستند كه كدام یك از تیره های عرب شجاع هستند تا حضرت عباس (علیه السلام) با آن شجاعت رشد كرد. اما حضرت علی (علیه السلام) وقتی حضرت محمد بن حنفیه را به صف دشمن می فرستادند، او عقب می نشست. باز حضرت او را كمك می كرد، او دوباره بازمی گشت. حضرت به ایشان فرمودند: پسرم تو فرزند من هستی، ولی در برخورد با دشمن مانند من نیستی، بلكه تو در بحران شكنی ناتوانی و به مادرت رفته ای. لذا آدم ترسو و بزدل از لحاظ شخصیت و بافت ژنیتیكی فرزندی مانند خود می پروراند. هر چند گفته می شود بسیاری از خصوصیات با تربیت و آموزش تصحیح می شود، اما اگر پایه و مبانی صفر باشد، با تلاش فراوان هم، اثر كمی عاید خواهد شد. به هر حال باید دستمایه اولیه باشد تا در محیط شكوفا شود.
