حجت الاسلام و المسلمین بندانی نیشابوری پاسخ می گویند

یکی از بحث انگیزترین مسائل مربوط به زندگی حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) ازدواج ایشان با خلیفه دوم « عمر بن خطاب» است. عده ای معتقدند که این نقل، از تحریف‏های تاریخی است و عده ای هم می گویند که درست است. نظر شما چیست؟
ــ به نظر بزرگان شیعه، همسر حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) پسرعمومی ایشان «عون بن جعفر طيار» است؛ همانگونه که همسر حضرت زینب(سلام الله علیها) پسرعموی ایشان «عبدالله بن جعفر طیار» بود. گذشته از آنکه در آن زمان رسم بود که هاشمي با هاشمي ازدواج مي‎كرد. خيلي از سادات هنوز هم اینگونه ازدواج می‎کنند. در پاكستان و افغانستان نیز کماکان ساداتی هستند كه با غير سادات وصلت نمی‎کنند.  
در نتیجه دو پسرعمو با دو دخترعمو ازدواج كردند؛ عبدالله بن جعفر با حضرت زينب(سلام الله علیها) و عون بن جعفر با حضرت ام كلثوم(سلام الله علیها). این جناب «عون بن جعفر» هم در واقعه كربلا شهيد شد.

پس ماجرای ازدواج ایشان با خلیفه دوم از کجا ناشی و اینقدر معروف شده است؟
ــ ماجرای ایجاد شبهه ازدواج حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) با خلیفه دوم از حمله به بیت فاطمه(سلام الله علیها) و جریان آتش زدن در آغاز شد؛ زیرا پس از ماجرای آتش زدن در خانه، مشروعیت خلفا کمرنگ شد. آتش زدن در خانه امیرالمومنین علی(علیه السّلام) لكه ننگي بر پيشاني مسلمانان بود و دستگاه حاکم متوجه شد که مردم در حال فهمیدن علت دفن شبانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) هستند.
در کتب "المودة" قندوزي، "استيعاب" ابن عبدالبر، "المعارف" ابن قتيبه و .. آمده که حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) به آنان فرمودند که: "خدا و ملائکه را شاهد ميگيرم که شما مرا آزرديد و رضايت مرا به دست نياورديد. قسم به خدا اگر محضر پدرم برسم از شما شکايت خواهم کرد".
حتی یک دانشمند و مورخ مسيحي پرسید كه: اگر اختلافي در صدر اسلام نبوده، پس چرا قبر دختر پيامبر شما مسلمانان مشخص نيست؟! و چرا گفت که دوست ندارم به تشيیع من بیایند و بر من نماز بخوانند؟‍!
لذا آنها وقتی دیدند چنین بلوایی به وجود آمده است، گفتند باید ارتباطي با منزل حضرت علی(علیه السّلام) برقرار كنيم و مثلا بگوييم كه خلیفه، داماد حضرت زهرا(سلام الله علیها) بوده است تا حرف‎ و حدیث‎ها از بین برود. بر این اساس مردم هم می‎گویند که اینان با هم اختلافی نداشتند و فقط دعوایی خانوادگی بود!

آیا مردود بودن ماجرای ازدواج حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) با  عمر بن خطاب در منابع اهل سنت هم آمده است؟
ــ بله؛ فراوان است. «دكتر محمد اميني نجفي» فرزند علامه امینی، در کتاب "انگيزه دولت هاي اموي و عباسي در جعل و ترويج حكايت ازدواج عمر با حضرت ام كلثوم(سلام الله علیها)" 1214 مدرک از کتب اهل سنت درمورد تمام رفتار و سکنات خلیفه دوم در طول زندگی‎اش نقل کرده است. این کتاب تمام ریز حرکات خلیفه دوم را بر اساس منابع اهل سنت بررسی کرده است.
«ابن سعد» در کتاب "طبقات" جلد سوم صفحه 183 و «ابن هشام» در کتاب "السیرة النبویة" جلد سوم صفحه 791 و "تاریخ طبری" جلد سوم صفحه 269 آورده‎اند که خلیفه دوم 14 همسر داشته است که يکی از آنها «ام كلثوم بنت جرول خذاعي» بود. پس ایشان زني به نام ام‎كلثوم داشته ولي نه «ام كلثوم بنت فاطمة الزهراء(سلام الله علیها)».
لذا برخی از مولوي هاي حال حاضر اهل سنت هم قبول دارند که مطلب ازدواج او با حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) دروغ است.
به غیر از اینها، تعداد زیادی از علمای شیعه هم با اسناد تاریخی، این مسأله را رد کرده اند؛ از جمله: «سید محمد علی حلو» در كتاب "كشف البصر عن زواج ام كلثوم من عمر"؛ «سعید داودی» در کتاب "مسائل سؤال برانگيز در تاريخ اسلام"؛ «كلب العباس محمدعلي» در کتاب "بزرگتر از دروغ!!! افتراء ازدواج حضرت ام كلثوم"؛ «سيد ناصر حسين لکهنوی» (که اهل هند است) در کتاب "افهام العداء و الخصم في نفي عقد ام كلثوم"؛ «علي محمد دوخير» در کتاب "ام كلثوم بنت اميرالمومنين علی(علیه السّلام)" (چاپ بيروت)؛ «سيدمرتضي علم الهدي» در کتاب "انكاح اميرالمومنين ابنته من عمر"، «سيدجعفر مرتضي عاملي» در کتاب "ظلامة ام كلثوم".
 
 
البته در تواریخ آمده است که عمر افرادی را فرستاد براي خواستگاري كه پيوند را برقرار كند، اما به دلایل متعدد تاریخی و غیر تاریخی، این منقولات صحیح نیست.

مثلاً چه دلیلی؟
ــ مثلاً بحث عقلانی بودن یا نبودن این ازدواج. «ابن جوزی» در کتاب "المنتظم" جلد چهارم صفحه 237 و کتاب "ذخایر العقبا" و «ابن سعد» در کتاب "طبقات" جلد هشتم صفحه 463 آورده اند که حضرت زهرا(سلام الله علیها) كه به شهادت رسیدند حضرت ام كلثوم(سلام الله علیها) چهار ساله بود. بعد از شهادت حضرت صدیقه(سلام الله علیها) دو سال و اندی ابوبكر حکومت کرد و سپس نوبت به عمر رسید. پس حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) در زمان آن خواستگاری حداکثر هفت یا هشت ساله بود؛ در حالی که خلیفه دوم 60 ساله داشت.
لذا «عبدالرزاق» در کتاب "مصنف" جلد ششم صفحه 163 آورده است که حضرت ام‎ کلثوم(سلام الله علیها) در هنگام عقد سرگرم بازی با کودکان بود!
حال شما پاسخ دهید آیا پدری، دختر هفت یا هشت ساله‎اش را به مرد 60 ساله می‎دهد؟ آن هم امیرالمؤمنین علی(علیه السّلام) که باب علم و حکمت نبی(صلی الله علیه و آله و سّلم) است؟
گذشته از اینکه کتب اهل سنت مملو از شدت عمل و خشونت خلیفه دوم ـ مخصوصاً با زنان ـ است. آیا حضرت علی(علیه السّلام) که از این اخلاقیات و روحیات خلیفه دوم باخبر بود، دختر کودک و نابالغ خود را به ازدواج ایشان در می‎آورد؟!

برخی پاسخ می‏دهند که ازدواج پیرمردان با دختران کودک در آن زمان مرسوم بود.
ــ اتفاقاً سیره خلیفه دوم خلاف این بود و این هم یکی دیگر از دلایل ماست. «ابن قتیبه» در کتاب "غریب الحدیث" جلد اول صفحه 266 و «ابن ابی الحدید» در "شرح نهج البلاغه" جلد 12 صفحه 163 و «کراجکی» در "کنز العمال" جلد 16 صفحه 499 و کتاب "تاریخ مدینه منوره" جلد دوم صفحه 769 آورده‎اند که عمر بن خطاب مردان را نصیحت می‎کرد که: از خدا بترسند و با زنان هم سن و سال خود ازدواج کنند. او به دختران هم توصیه می‎کرد که تن به ازدواج با مردان پیر ندهند.
پس چطور خلیفه اهل سنت که در زندگی شخصی زاهد هم بود، خودش حرف خود را زیر پا گذاشته است؟!

کسانی هم که موضع ازدواج را قبول کرده اند آن را به تهدید علی(علیه السّلام) به وسیله خلیفه دوم نسبت می‏دهند. نظر شما چیست؟
ــ در کتاب "اصول كافي" جلد پنجم صفحه 346 از امام صادق(علیه السّلام) نقل شده که فرمودند: وقتی امیرالمومنین(علیه السّلام) خواستگاری از حضرت ام‎کلثوم(سلام الله علیها) را قبول نکرندند عمر بن خطاب به «ابن عباس» گفت: به خدا چاه زمزم را پر مي‎كنم و هيچ فضيلتي را براي شما خانواده باقي نمي‎گذارم مگر اينكه آن را از بين مي برم؛ و دو شاهد مي آورم كه علي دزدي كرده و دست او را قطع مي كنم!
ابن عباس ترسيد و نزد حضرت علي(علیه السّلام) رفت و مطالب را اظهار داشت. حضرت فرمودند به او بگو: "آن پيراهن زرد هنوز موجود است. اگر اين کارها را بکند من هم آن پيراهن زرد را مي پوشم".
پیراهن زرد لباسی بود که علی(علیه السّلام) در هنگام جنگاوری ها می‏پوشیدند. لذا وقتي خواستند قبر حضرت زهرا(سلام الله علیها) را نبش كنند، حضرت پيراهن زرد را پوشيد و با ذوالفقار بر ديوار شکسته ايستاد. يكي از صحابه با دیدن این صحنه گفت: پيامبر(صلی الله علیه و آله و سّلم) فرموده بود بترسيد از لحظه اي كه علي بن ابي‏طالب(علیه السّلام) بر ديوار شكسته بايستد و پيراهن زرد بپوشد.
یعنی حضرت علی(علیه السّلام) فرمودند که من اينجا دیگر امر به سكوت نشده ام. آن قضيه حمله به منزل بود كه من امر به صبر شدم. ابن عباس این پيغام امیرالمؤمنین علی(علیه السّلام) را به خلیفه دوم رساند و او ديد از اين راه موفق نمی‏شود.
«ابوالقاسم کوفی» در کتاب "الاستغاثه" جلد اول صفحه 78 ، «بیهقی» در کتاب "السنن الكبري" جلد 10 صفحه 144 و «بياضي» در كتاب "الصراط المستقيم" جلد سوم صفحه 130 شبیه همین ماجرا را از طرق مختلف آورده اند؛ لذا این توجیه هم برای اثبات این ازدواج صحیح نیست.

منبع : ابنا

نوشتن دیدگاه