حماسه جاويدان عاشورا كه از بستر شنهاى داغ و سوزان كربلا(1) سرزد، همواره الهام بخش نهضتهاى آزادى بخش و رهائى گستر ميليونها انسان آزاده و افراد وارسته در طول تاريخ اسلام گريده است و شور و شوق و جذبه آن، همواره شيفتگان آزادى و طالبان افتخار و سربلندى را، به سوى محور اين عنصر آزادى بخش و كانون نجات، متوجه ساخته است بنيانگذار اين نهضت مقدس، همواره مصباح هدايت و سفينه نجات و كانون عزت و شرف و محور كرامت و مروت انسانها بوده است و خواهد بود حادثه جانسوز كربلا تاكنون مشعل فروزان محافل شيعه و عامل محرك مجامع آنان در طول قرون و اعصار و در گسترده نسلها و اجيال و تودهها بوده است و در آينده نيز همچنان نور بخش و الهام بخش أمم اسلامى و ملل جهانى باقى خواهد ماند. اكنون ما در اين صدد هستيم كه در حدود فهم و توان خويش از خصوصيات قهرمان اصلى اين حادثه بزرگ و از ويژگيهاى منحصر به فرد او سخن بگوئيم تا به رمز بقأ و جاودانگى اين حادثه، بهتر و بيشتر پى ببريم چون قهرمان اصلى اين حادثه آن چنان در هالهاى از عظمت و بزرگوارى قرار گرفته است كه هرگز نمىتوان به سادگى نظيرى بر آن تصور، و شبيهى به آن قايل شده و اين حادثه بزرگ آنچنان با باورهاى اعتقادى، اجتماعى، انسانى مردم، رقم خورده است كه هرگز نمىتوان آنرا از هم ديگر تفكيك و جدا نمود يا روزى به بوته نسيان و فراموشى سپرد. مردم مسلمان جهان، بويژه شيعيان و دوستداران آن امام همام (عليه السلام)، از آن روزهاى نخستين وقوع اين حادثه كه در سال 61 هجرى به وقوع پيوست به اهميت سرنوشت ساز اين حادثه جانسوز پى بردهاند و در راه تثبيت تاريخى آن، به تحرير و نگارش و بارگوئى درسهاى عبرتآموز آن برآمدهاند به حدى كه بخش اعظمى از قفسههاى كتابخانه بزرگ اسلامى را به اين امر مهم اختصاص دادهاند و در ضبط و نگهدارى آن با وسائل مختلف كوشيدهاند نگارنده نيز به سهم ناچيز خود در گذشته با ترجمه لهوف سيد بن طاووس و نشر وسيع آن(2) و با نگارش مجدد حماسه سازان كربلا ترجمه ابصار الحسين فى انصار الحسين (عليه السلام) تأليف مرحوم سماوى و چند ناچيز ديگر عظمت و عمق اين فاجعه تاريخى را نشان داده است و اكنون به مناسبت ترجمه كتاب، در اين فرصت پيش آمده تلاش دارد تا حدودى، رمز جاودانگى و راز ابدى بودن اين حادثه را نشان دهد و مىخواهد عوامل جاودانگى آرا مورد بررسى و بازنگرى قرار دهد. در بررسى علل و عوامل اصلى اين جاودانگى، بيش از هر چيز، خصوصيات روحى و عظمت شخصيت وجودى قهرمان اصلى اين حادثه، جلب توجه مىكند درست است عوامل ديگرى هم در اين امر دخالت دارند مانند: روحيه ظلم ستيزى و... .ولى عظمت روحى امام (عليه السلام) و خصوصيات روحى و اخلاقى او تمام اين عوامل را تحت الشعاع خود قرار مىدهد. و رمز جاودانگى هم در اين امر نهفته است.
حسين بن على (عليه السلام) واجد تمام خصوصيات يك فرد كامل تربيت يافته آئين اسلام بود بلكه او أسوه و قدوه خداجويان جهان، به شمار مىرفت در وجود او تمام علائم و نشانههاى يك شخصيت بارز اسلامى، موج مىزد. در وجود مسعود و مبارك او، تمام صفات كمالى و ارزشى از قبيل: آزادگى، جوانمردى، شرف، شهامت، شجاعت، صفا، وفا، صبر، پايدارى، استقامت، مروت، عظمت روحى، كرامت نفس، عزم استوار، اراده قوى، عزت نفس، مناعت طبع، مالامال بود ولى در بين تمام اين صفات برجسته و ملكات نفسانى، خصوصيت عزت نفس و مناعت طبع از تمام ويژگىهاى آن حضرت، برجستهتر و شاخصتر مىنمايد. ما در اين پيشگفتار مىخواهيم اندك مكثى در برابر اين ويژگى آن بزرگوار نموده باشم و كمى به تدبر و تأمل و انديشه بنشينيم تا در حد فهم خويش، به يكى از رمور جاودانگى قيام ابى عبدالله الحسين (عليه السلام) پى برده باشيم چون كه تمام اين آوازها مرهون آن صفات عالى و رهين آن ويژگى والاى معنوى و روحيه ممتاز و منحصر به فرد اوست كه توانسته است طالبان كمال و عاشقان تعالى و تحول روحى را، به سوى كعبه آمال خود جذب كند و خود در مغناطيس فضيلت و در محور قطب دائره انسانيت، گام سپرد آرى اين عزت نفس و مناعت طبع عالى او بود كه توانست او را از ورود به حقارت و پستىها، حراست كند و اين جوهره نفيس درونى او بوده كه توانست رضاى خدا را بر تمام خشنودىها، شادىها، تمتعات دنيوى ترجيح دهد تا از خاك به افلاك و از ملك، به ملكوت أعلى و از ثرى تا به ثريا برساند و او را با ملكوتيان، همنوا و هم شأن و هم رتبه بلكه والاتر سازد.
------------------------------------------------
1 -
حسان چايچيان
2 -اين كتاب از 1378 تاكنون، (1385 ش) 15 بار و هر بار در پنج هزار نسخه و مجموعاً حدود 100 نسخه انتشار يافته است. اين ترجمه اكنون در آستانه چاپ شانزدهم قرار دارد و اين امر گوشهاى از عشق و علاقه مردم ايران را به اباعبدالله الحسين (عليه السلام) و ياران با وفا و با صفاى او را نشان مىدهد.
--------------------------------------
استاد سيد عبدالرزاق مقرم
