Kur’an-ı Kerim
Hz. Yusuf (a.s) kıssasının Ahlaki Öğretileri-1
- Ayrıntılar
- Gösterim: 1068
Kur’an’daki en güzel kıssa olarak nitelendirilen Hz. Yusuf (a.s) kıssası ders, ibret ve şahsi, ahlakî, içtimai ve ailevî erdemleri içermektedir. Bu erdemlerden bazıları şunlardır:
1. İnsanları Allah’a doğru çağırma yolunda Peygamberlerin ifa ettikleri rolü ve çektikleri sıkıntıyı tanımak
2. Hayattaki kötü zan ve kıskançlık tehlikesine dikkat çekmek
3. İnsanın geleceğindeki yeni, aceleci ve tepkisel tutumların tehlikesi
4. Aileyi dağılmaktan korumada ve çocuklara nasıl davranılması hususunda ailede babanın rolü
5. Günahkâr olmayan masum birine günah yükleme tehlikesine dikkat etmek
6. Olabildiğince cinayet işlemeyi azaltmak
7. Dost ve arkadaşların komplolarından uzak durmak
8. Allah’a ümit beslemek ve O’nun rahmetinden meyus olmamak
9. Özel meseleleri gizli bir şekilde halletmek
10. Yalan ağlamaya kanmamak
11. Büyük zorluk ve meşakkatlerle karşılaşmada sabretmek ve tahammül göstermek
12. İffet ve namus
13. Kâfir olsa da size iyilik yapan birinin haysiyetini korumak
14. Günaha düşme tehlikesi karşısında zindanı tercih etmek
15. Uygun olmayan yerde ve sorunların bulunmasına rağmen kulları Allah’a doğru yöneltmek
16. Asılsız töhmet karşısında kendi haysiyetini korumak
17. Günahsızlığı ispat etmek için çabalamak
18. Halka hizmet etmenin ve onların maslahatlarının gerektirdiği yerde ilmî salahiyet ve meslek uzmanlığını gösterip açıklamak
19. Güçlü ve galip olunduğunda bağışlamak
20. Başkalarının daha önce bulaştığı filleri temizlemek için çalışmak
21. Geçmiş günah ve hatayı hatırlatmamak ve eski kinleri anımsamamak
22. Hepsinden daha önemlisi güçlüyken ve zayıfken Allah’ın lütuf ve nimetini unutmamak
Kur’an’daki en güzel kıssa olarak nitelendirilen Hz. Yusuf (a.s) kıssası[1] ders, ibret ve şahsi, ahlakî, içtimai ve ailevî erdemleri içermektedir. Tüm ders ve ibretleri detaylıca açıklamak uzun bir beyanı gerektirdiğinden ve bunun da bu yanıttaki hedefimiz ile bağdaşmadığından ötürü belirli noktalar çerçevesinde bazı hususlara işaret etmemiz gerekmektedir:
- Peygamber ve Elçilerin Çektikleri Acı ve Zorluklar:
Yusuf suresi, peygamberlerin yaşamlarında tahammül ettikleri değişik acı ve zorluklara işaret etmektedir. Bu sure Hz. Yusuf’un peygamber şahsiyetini oluşturan zorluklardan detaylıca söz etmektedir.[2]
- Yaşamda hatta bir aile kapsamındaki yanlış yorumlama ve asılsız kötü zan:
Bu mesele Yusuf ve Bünyamin’in babaları yanındaki başarılarına dair Yusuf’un kardeşlerinin söyledikleri sözlerden açıkça belli olmaktadır: "Yusuf ve kardeşi (Bünyamin) babamızın yanında bizden daha sevimlidir. Oysaki güçlü bir grubuz."[3] Bu, Yusuf'un (a.s) kardeşlerinin birçok hata ve günaha düşmesine neden olan ve onları büyük bir zillet, ziyan ve ümitsizliğe yönelten husustu.
- Tepkisel ve Ham Reflekslerin Tehlikesi:
Akıllı bir insanın amel ve davranışlarını ölçülmüş ve ussal bir tahlil esasınca yapması ve aklî olmayan tahliller esasınca bir harekete girişmemesi gerekir. Yusuf'un (a.s) kardeşleri hikmet ve akıl ile sorunu çözmek ve normal yollardan babalarına yaklaşmak yerine başka bir yola başvurdular. Sonunda ise bu yol onları rezalete, cismanî ve ruhî azaba ve de zillet ve alçaltıya yöneltti; zira kıskançlık ve kin ateşi meseleyi tüm yönleriyle düşünmelerine ve Yakub'un Yusuf ve Bünyamin'e yönelik gösterdiği ilginin nedenlerini anlamalarına engel oldu. Zira herkesin bireysel menfaatleri kendisi ve aklı arasında bir engeldir.[4]
[1] Yusuf, 3. [2] Müderrisi, Tefsir-i Min Huda el-Kur'an, c. 5, s. 155. [3] Yusuf, 8. [4] Mekarim Şirazi, Nasır, Tefsir-i Numune, c. 9, s. 322.