صحیفه سجادیه، مجموعه ای از ادعیه امام سجاد (ع) است که بعد ازقرآن کریم و کتاب مقدس نهج البلاغه حاوی والاترین معارف الهی شمرده میشود. و به حق «اخت القرآن»، «انجیل اهل بیت (علیهمالسلام») و «زبور آلمحمد (ص») لقب یافته است.
پیشوای چهارم بعد از حادثه خونین کربلا که همه راه ها را برای بیان حقایق مسدود یافت، با زبان دعا به ارشاد بشر پرداخته و تا ابد به جوامع انسانی رهنمودهای ارزنده ای ارائه میدهد; رهنمودهایی که اندیشمندان سترگ و دانشمندان بزرگ را حیران ساخته است. تاجایی که نگارنده اطلاع دارد، تاکنون 13 ترجمه از این کتاب ارزشمندبه زبان فارسی صورت گرفته، که به آنها اشاره میگردد:
1- ترجمه علامه مرحوم میرزا ابو الحسن شعرانی. 2- ترجمه مرحوم مهدی الهی قمشهای. 3- ترجمه مرحوم فیض الاسلام. 4- ترجمه مرحوم صدر بلاغی. 5- ترجمه عمادزاده اصفهانی. 6- ترجمه محمد آیتی. 7- ترجمه سید احمد فهری. 8- ترجمه واحد تحقیقات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه. 9- ترجمه مرحوم دکتر اسد الله مبشری. 10- ترجمه حسین انصاریان. 11- ترجمه داریوش شاهین. 12- ترجمه مرحوم جواد فاضل. 13- ترجمه محسن غرویان - عبد الجواد ابراهیمی.
از ترجمه های مذکور با اذعان به مقام شامخ علمی مترجمان وتشکر از سعی آن بزرگان شمارههای اول، دوم و پنجم نثری غامضدارد و به زبان روز نیست. ترجمه های چهارم، ششم، هفتم، هشتم،نهم و دهم به زبان روز بوده، از نظر صحت ترجمه نیز جای بحثندارد.
ترجمه شماره یازده نثری بسیار زیبا دارد; ولی از نظر صحت ترجمه قابل تامل است. ترجمه شماره دوازده اثر مرحوم جوادفاضل را نمیتوان ترجمه نامید. آن زنده یاد هرچه دل تنگش خواسته تحت عنوان ترجمه با نثری زیبا و ارزنده نگاشته است.
ترجمه شماره سیزده نیز در یکی از مجلات تحقیقی مورد ایراد واشکالات فراوان واقع گردیده و مترجمان محترم نیز تاکنون به نقدمزبور پاسخی ندادهاند.
محققین معتقدند که سند صحیفه سجادیه متواتر است. مرحوم آیتالله العظمی بروجردی (ره) رساله ای در باره سند صحیفه سجادیه وپاسخ به اشکالاتی که بر سند آن وارد شده، نگاشته و در آن سلسله اجازات خود را نقل کرده است.
«کتابشناس بزرگ» مرحوم علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتابارزنده «الذریعة الی تصانیف الشیعه» از 66 شرح صحیفه سجادیهبا ذکر مشخصات، نامبرده است. متفکر بزرگ «باقر شریف قرشی»،پس از نقل شرحهای فوق، دو شرح دیگر را به آنها اضافه کردهاست.
نگارنده نیز باید از شرحی که اخیرا به زبان فارسی به نام «دردیار عاشقان» نوشته حجة الاسلام حسین انصاریان نشر یافته، یادکند.
بنابراین، تاکنون 69 شرح بر صحیفه سجادیه نگاشته شده است.
بر نگارنده است، جهت اطلاع خوانندگان محترم، به کتاب ارزنده«المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة الکاملة الامام علی بن الحسین زین العابدین (ع») که سید علی اکبر قرشی پدید آورده و نیزمعجمی که محقق و اندیشمند والامقام مرحوم دکتر سید جواد مصطفوی تهیه کرده ولی هنوز به چاپ نرسیده، یاد کند.
از بعدی دیگر، ذکر نام کتاب «الدلیل الی موضوعات الصحیفةالسجادیة» برای کسانی که میخواهند این کتاب شریف را به شکلموضوعی مورد مطالعه قرار دهند، مفید و ضروری به نظر میرسد.
در خاتمه باید گفت: جای تاسف بسیار است که ما نیز باید مانندیکی از محققان، از صحیفه سجادیه به عنوان «کتابی ناشناخته»تعبیر کنیم.
امیدواریم، مسئولان ذی ربط ترتیبی اتخاذ فرمایند، تا کنگره ای پیرامون این کتاب مقدس و بنیادی نیز در خصوص آن شکل گیرد.
گفتند یافت مینشود جستهایم ما گفت آنک یافت مینشود آنم آرزوست
کوثر :: آبان 1378، شماره 32