عفو وحشی غلام جبیر بن مطعم

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

 وحشی غلام غول پیکر یکی از سران شرک، به نام مطعم بود، و عموی جبیر به نام طعیمه در جنگ بدر به دست حمزه سیدالشهدا کشته شده بود.
هند زن ننگین شرک و کفر، همسر ابوسفیان؛ که پدر و برادر و فرزندش در جنگ بدر کشته شده بودند، تشنه خون افرادی همچون پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام و حمزه علیه السلام بود.
او نقشه قتل این سه نفر را می کشید تا انتقام خود را گرفته باشد، در این جستجو، وحشی را برای این کار، مناسب دانست. او را نزد خود آورد و به او گفت: اگر یکی از این سه نفر (محمد یا علی یا حمزه) را بکشی، علاوه بر آن که تو را از مولایت خریداری کرده و آزاد می سازم؛ آن چه که به خواهی به تو خواهم داد و مولایت جبیر بن مطعم نیز حتما با تو همکاری خواهد کرد، زیرا عمویش به دست حمزه کشته شده است.
وحشی گول دنیا را خورد، و پیشنهاد هند را در مورد قتل حمزه علیه السلام پذیرفت و گفت: قتل محمد و علی از عهده من ساخته نیست.
هنگامی که جنگ احد (در سال سوم هجرت) در دامنه کوه احد، نزدیک مدینه، بین مشرکان و مسلمین در گرفت، وحشی نیزه کوچکی به نام زوبین را که در جنگ های قدیم به طرف مقابل پرتاب می کردند، تهیه کرده و در کمین حضرت حمزه علیه السلام نشسته بود تا این که حضرت حمزه در حالی که سرگرم جنگ با دشمن بود، و از هر سو جلو دشمن را می گرفت، از فرصت استفاده کرد و زوبین خود را به طرف حمزه پرتاب نمود. این ضربه به قدری سخت بود که وقتی به قسمت ناف حضرت حمزه خورد از پشت حضرت حمزه بیرون آمد؛ حمزه علیه السلام با آن حال چون شیری آشفته به سوی وحشی تاخت؛ اما وحشی چون روباه گریخت. و حضرت حمزه در حالی که وحشی را تعقیب می کرد، بر اثر خونریزی زیاد، از پای در آمد و به زمین افتاد و سپس به شهادت رسید.(900)
لذا، بعد از فتح مکه وحشی جزء فراریانی بود که حکم غیابی اعدام او از طرف حکومت اسلامی صادر شده بود.
ولی وحیس از جنایت خود پشیمان گردیده و در عین حال امیدوار بود که فرصتی به دست آورد و توبه کند تا مورد بخشش پیامبر قرار گیرد هنگامی که مکه در سال هشتم هجرت فتح گردید، وحشی به صورت فراری در طائف به سر می برد وقتی که آیه 53 سوره زمر به گوشش رسید امیدوار به عفو و بخشش خداوند شد، و خداوند در این آیه می فرماید:
قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ؛
بگو: ای بندگان من که بر خود، اسراف و ستم کرده اید، از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را می آمرزد، و او آمرزنده مهربان است.
وحشی پس از فتح مکه با امید عفو همراه خاندان خود به مکه رفت و به حضور پیامبر رسید، و خود را معرفی کرد و قبول اسلام نمود و گواهی به یکتایی خدا و رسالت محمد داد.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: تو وحشی هستی؟
او عرض کرد: آری.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: عمویم (حمزه) را چگونه کشتی؟ او جریان کشتن حمزه علیه السلام را از آغاز تا انجام شرح داد، پیامبر سخت گریه کرد و قطرات اشک از سیمای نورانیش سرازیر شد، در عین حال وحشی مشمول عفو پیامبر قرار گرفت، و آزاد شد، اما پیامبر به او فرمود: غَیِّب وَجَهکَ عَنِّی؛ صورتت را از من پنهان کن. (برو به جای دیگر، من طاقت ندارم قاتل عموی عزیزم را بنگرم.)
به این ترتیب وحشی با آن جنایت بزرگ، بخشیده شد، و از آن پس از حامیان اسلام گردید و همراه ابودجانه انصاری، مسلیمه کذاب را که ادعای پیامبری می کرد (در زمان ابوبکر در جنگ یمامه) کشتند.
و پس از این ماجرا، وحشی می گفت: من بهترین انسان ها (حمزه) و بدترین انسان ها (مسیلمه)
را کشتم.
و در بعضی از احادیث آمده است: حمزه و قاتلش (وحشی) اهل بهشت هستند.(901)
به این ترتیب، می بینم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در فتح مکه، حتی این گونه افراد را که قبول اسلام کرده بودند بر اساس دستور قرآن، مورد عفو قرار داد.

900) کامل ابن اثیر، ج 20، ص 104؛ سیره حلبیه، ج 2، ص 257؛ بحار ط قدیم، ج 6، ص 496.
901) سفینة البحار، ج 2، ص 638؛ کامل ابن اثیر، ص 250، ص 389.