روی عن الحسن (علیه السلام) انه لما نزلت هذه الایه: ولله علی الناس حج البیت.(1) قال رجل: یا رسول الله: ما السبیل؟ قال: زاد و راحله؛(2)
از قول امام حسن (علیه السلام) روایت شده که هنگام نزول آیه: و برای خداست بر مردم حج خانه او مردی پرسید ای پیامبر خدا سبیل چیست؟ آن حضرت فرمود زاد و توشه و مرکب می باشد.
و عن ابن عمر (علیه السلام) ان رجلاً قال الرسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)، من الحاج؟ قال: الشعث(3) التقل(4)، قال: وای الحج افضل؟ قال: العج(5) و الثج(6) قال: و ما السبیل؟ قال: الزاد و الراحله؛(7)
ابن عمر می گوید: مردی به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) گفت: چه کسی جاجی است، آن حضرت فرمود: آن که موی خویش رها ساخته و از استمال عطر و بوی خویش اجتناب ورزیده است، پرسید کدام حج برتر است؟ فرمود: آن حج که در آن صدا به تکبیر و تلبیه بلند شود و خون قربانی ها در آن فوران کند. پرسید: راه و سبیل چیست؟ فرمود: زاد و توشه و مرکب.
عن ابن مسعود ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلاً الزاد و الراحله؛(8)
از ابن مسعود نقل شده که درباره آیه: و برای خداست بر مردم حج خانه او هر کس که استطاعت آن را بیابد و راهی به سوی آن یابد گفت: مقصود زاد و توشه و مرکب است.
***********************************
1) آل عمران، آیه 98.
2) سنن ترمذی، کتاب الحج، باب فی ایجاب الحج بالزاد و الراحله، ح 813.
3) الشعث: البعید العهد بتسریح شعره و غسله و هنه (لسان العرب، ج 2، ص 160).
4) التقل الذی ترک استعمال من التقل و هی الریح الکریه (لسان العرب، ج 11، ص 77).
5) العج: رفع الصوت بالتلبیه... (لسان العرب، ج 2، ص 318).
6) الثج: سیلان دماء الهدی و الاضاحی، یعنی الذبح. (لسان العرب، ج 2، ص 221 و 318).
7) سنن ترمذی، کتاب تفسیر القرآن، باب و من سوره آل عمران، ح 2998، سنن این ماجه، ج 2، ص 967، ح 2896.
8) فردوس الاخبار، ج 5، ص 126، ح 7385.