علی بن محمد باسناد له قال: سئل ابوعبدالله عمن بجبهته عله لایقدر علی السجود علیها، قال: یضع ذقنه علی الارض، ان الله عزوجل یقول: یخرون للاذقان سجداً؛(1)(2)
علی بن محمد با اسناد خویش نقل کرده که: از امام صادق (علیه السلام) سؤال شد در مورد کسی که بر پیشانی اش زخمی است و نمی تواند بر آن سجده کند، امام فرمود: سر و چانه خویش بر زمین نهد، خداوند می فرماید: سر بر زمین ساییده و سجده کنند.
و فی فقه الرضا (علیه السلام) فان کان فی جبهتک عله لاتقدر علی السجود او دمل، فاحفر حفیره، فاذا سجدت جعلت الدمل فیها، و ان کان علی جبهتک عله لاتقدر عله لاتقدر علی السجود من اجلها، فاسجد علی قرنک الایمن، فان تعذر علیه فعلی قرنک الاسیر، فان لم تقدر علیه فاسجد علی ظهر کفک، فان لم تقدر علیه فاسجد علی ذقنک، یقول الله تبارک و تعالی: ان الذین اوتوا العلم من قبله اذا یتلی علیهم یخرون للاذقان سجداً الی قوله: ویزیدهم خشوعاً؛(3)(4)
در فقه الرضا (علیه السلام) آمده است: اگر چنان چه در پیشانی ات زخمی یا دملی به وجود آمد که توان سجده بر آن نداشتی، پس در زمین حفره ای کوچک ایجاد کن و به هنگام سجده دمل را در آن حفره فرو کرده و سجده کن و اگر بر پیشانی ات زخمی عارض گشت به شکلی که امکان سجده بر آن نبود، پس سجده به جای آور با سمت راست جلو سر که آن را قرن ایمن گویند اگر قرن ایمن نشد با قران چپ و اگر اصلاً امکان نداشت پس بر پشت کف دست و چنان چه آن هم ممکن نبود بر چانه و سر. خداوند - تبارک و تعالی - می فرماید: کسانی که دانش از قبل به آنان داده شده است با سر و چانه به سجده افتند و می گوید: این بر خشوعشان افزاید.
***********************************
1) اسراء، آیه 107.
2) فروع کافی، ج 3، ص 334، ح 6.
3) اسراء، آیات 107 و 109.
4) فقه الرضا (علیه السلام)، ص 9.