آیا روایت معتبری مبنی بر ولادت امیرمؤمنان (علیه السلام) در كعبه وجود دارد؟

(زمان خواندن: 11 - 22 دقیقه)

ولادت امیر مؤمنان (علیه السلام) در كعبه از دیدگاه شیعیان قطعی و متواتر است ، و این كه كسی غیر از آن حضرت در داخل خانه كعبه به دنیا نیامده نیز اجماعی است .
شیخ مفید (رضوان الله تعالی علیه) در این باره می ‌نویسد :
ولد بمكة فی البیت الحرام یوم الجمعة الثالث عشر من رجب سنة ثلاثین من عام الفیل ، ولم یولد قبله ولا بعده مولود فی بیت الله تعالى سواه إكراما من الله تعالى له بذلك وإجلالا لمحله فی التعظیم .
حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابى طالب (علیه السّلام) در روز جمعه سیزدهم ماه رجب پس از سى سال از عام الفیل در خانه خدا در شهر مكه به دنیا آمد ، نه پیش از وى كسى در خانه خدا به دنیا آمده و نه بعد از آن حضرت. تولد امیرمؤمنان (علیه السّلام) در خانه خداوند فضیلت و شرافتى است كه پروردگار بزرگ برای بزرگداشت مقام و منزلتش به آن حضرت اختصاص داده است .
الشیخ المفید ، أبی عبد الله محمد بن محمد بن النعمان العكبری البغدادی (متوفای413هـ) ، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد ، ج 1 ، ص 5 ، تحقیق : مؤسسة آل البیت علیهم السلام لتحقیق التراث ، ناشر : دار المفید للطباعة والنشر والتوزیع - بیروت ، الطبعة : الثانیة ، 1414هـ - 1993 م
ولادت امام علی علیه السلام در كعبه از دیدگاه اهل سنت :
از دیدگاه علمای اهل سنت نیز ، ولادت آن حضرت قطعی است ؛ حتی برخی از آن‌ها ادعای تواتر نیز كرده‌ اند كه به نام چند تن از آن ‌ها اشاره می ‌كنیم :
1 . حاكم نیشابوری (405هـ) :
فقد تواترت الأخبار أن فاطمة بنت أسد ولدت أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب كرم الله وجهه فی جوف الكعبة .
روایات متواترى وارد شده كه فاطمه بنت اسد ، امیرمؤمنان على بن ابى طالب - كرم الله وجهه - را در داخل كعبه به دنیا آورده است .
النیسابوری ، محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاكم (متوفای405 هـ) ، المستدرك على الصحیحین ، ج 3 ، ص 550 ، تحقیق : مصطفى عبد القادر عطا ، ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولى ، 1411هـ - 1990م  .

ترجمه حاكم نیشابوری :
ذهبی در باره او می‌نویسد :
الحاكم الحافظ الكبیر امام المحدثین ... ناظر الدارقطنی فرضیه وهو ثقة واسع العلم بلغت تصانیفه قریبا من خمس مائة جزء .
حاكم ، حافظ بزرگ و پیشوای محدثان است . دارقطنی با او مناظره‌ ای داشت كه او را پسندید ، او مورد اعتماد و دارای علم بسیار است ، نوشته ‌ها و آثار او نزدیك به پانصد جلد می‌ شود .
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان ، تذكرة الحفاظ ، ج 3 ، ص 1039 ـ 1040 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الأولى .

سیوطی می‌نویسد :
الحاكم الحافظ الكبیر إمام المحدثین أبو عبد الله محمد بن عبد الله محمد بن حمدویه بن نعیم الضبی الطهمانی النیسابوری ... وكان إمام عصره فی الحدیث العارف به حق معرفته صالحا ثقة .
حاكم ، حافظ بزرگ و پیشوای محدثان است ... او در زمان خود پیشوای علم حدیث و آن چنان كه شایسته بود‌ ، با علم حدیث آشنایی داشت ، درستكار و قابل اعتماد بود .
السیوطی ، جلال الدین عبد الرحمن بن أبی بكر (متوفای911هـ) ، طبقات الحفاظ ، ج 1 ، ص410 ـ 411 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولى ، 1403هـ .

أبو اسحاق شیرازی ، حاكم را این گونه معرفی می ‌كند :
هو أبو عبد الله محمد بن عبد الله بن محمد النیسابوری المعروف بالحاكم صاحب المستدرك وتاریخ نیسابور وفضائل الشافعی وكان فقیها حافظا ثقة علیا لكنه یفضل علی بن أبی طالب على عثمان رضی الله عنهما انتهت إلیه ریاسة أهل الحدیث طلب العلم فی صغره ورحل إلى الحجاز والعراق مرتین وروی عن خلائق عظیمة قال الأسنوی ویزید على الفیء شیخ وتفقه علی أبی الولید النیسابوری وأبی علی بن أبی هریرة وأبی سهل الصعلوكی وانتفع به أئمة كثیرون منهم البیهقی قال عبد الغافر كان الحاكم إمام أهل الحدیث فی عصره وبیته بیت الصلاح والورع واختص بصحبته إمام وقته أبی بكر الصیغی وكان یراجع الحاكم فی الجرح والتعدیل .
محمد بن عبد الله ... نیشابوری مشهور به حاكم صاحب كتاب المستدرك ، تاریخ نیشابور و فضائل شافعی ، فقیه ، حافظ ، قابل اعتماد و بلند مرتبه بود ؛ وی علی بن أبی طالب را از عثمان برتر می ‌دانست . ریاست اهل حدیث به او می ‌رسد . تحصیل دانش را از كودكی آغاز و دو بار به حجاز و عراق مسافرت كرد . از افراد زیادی روایت نقل كرده است ... و بزرگان زیادی ؛ از جمله بیهقی از او كسب دانش كرده‌ اند . عبد الغافر می ‌گوید : حاكم پیشوای اهل حدیث در زمان خود بود و خانه او خانه درستكاری و پرهیزگاری بود ، أبوبكر صیغی كه پیشوای زمان خود بود ، همواره در كنار حاكم بود و در جرح و تعدیل روات به او مراجعه می ‌كرد .
الشیرازی ، إبراهیم بن علی بن یوسف أبو إسحاق (متوفای476هـ) ، طبقات الفقهاء ، ج 1 ، ص 222 ، تحقیق : خلیل المیس ، ناشر : دار القلم - بیروت .

ابن خلكان می‌نویسد :
الحاكم النیسابوری الحافظ المعروف بابن البیع إمام أهل الحدیث فی عصره والمؤلف فیه الكتب التی لم یسبق إلى مثلها كان عالما عارفا واسع العلم .
حاكم نیشابوری حافظ (كسی كه بیش از صد هزار حدیث حفظ است) مشهور به ابن البیع ، پیشوای اهل حدیث در زمان خود بود و كتاب ‌هایی در علم حدیث نوشت كه كسی پیش از او همانندش را ننوشته بود ، او دانشمند ، عارف و دارای دانش بسیار بود .
إبن خلكان ، أبو العباس شمس الدین أحمد بن محمد بن أبی بكر (متوفای681هـ) ، وفیات الأعیان وأنباء أبناء الزمان ، ج 4 ، ص 280 ، تحقیق : احسان عباس ، ناشر : دار الثقافة - لبنان .

أبو الفداء در تاریخش می‌نویسد :
وفیها توفی الحافظ محمد بن عبد الله بن محمد بن حمدویه بن نعیم الضبی الطهمانی، المعروف بالحاكم النیسابوری إِمام أهل الحدیث فی عصره ، والمؤلف فیه الكتب التی لم یسبق إِلى مثلها ، سافر فی طلب الحدیث، وبلغت عدة شیوخه نحو ألفین، وصنف عدة مصنفات ... .
در آن سال (455هـ) حافظ محمد بن عبد الله ... مشهور به حاكم نیشابوری از دنیا رفت ، او پیشوای اهل حدیث در زمان خود بود و كتاب‌هایی در علم حدیث نوشت كه كسی همانند آن‌ها را پیش از او ننوشته بود ، برای یادگیری حدیث مسافرت می‌كرد ، اساتید او نزدیك به دو هزار نفر بودند ، كتاب‌های بسیاری نوشت ... .
أبوالفداء عماد الدین إسماعیل بن علی (متوفای732هـ) ، المختصر فی أخبار البشر ، ج 1 ، ص 247 .

با توجه به جایگاهی كه حاكم نیشابوری در میان علمای اهل سنت دارد ، اگر غیر از سخن و اعتراف او به تواتر ولادت امیرمؤمنان (علیه السلام) ، هیچ دلیل دیگری وجود نداشت ، برای حق جویان كفایت می‌كرد، ولی بازهم جهت تاكید و تقویت موضوع سخنان و اعترافات دیگر علمای اهل سنت را نیز مطرح می‌كنیم .

2 . شاه ولی الله دهلوی (متوفای 1176هـ) :
وی در كتاب ازالة الخفاء عن خلافة الخلفاء در مناقب امیر مؤمنان علیه السلام می‌نویسد :
و از مناقب وی رضی الله عنه كه در حین ولادت او ظاهر شد یكی آن است كه در جوف كعبه معظمه تولد یافت .
دهلوی ، شاه ولى الله مشهور به محدث هند (متوفای 1180هـ) ، إزالة الخفاء عن خلافة الخلفاء ، ج 4 ، باب : اما مآثر امیرالمؤمنین وامام اشجعین اسد الله الغالب علی بن ابی طالب رضی الله عنه ، تصحیح و مراجعه: سید جمال الدین هروى .

ترجمه دهلوی :
عظیم آبادی در باره او و كتابش می‌نویسد :
وقد بسط الكلام فیما یتعلق بالخلافة الذی لا مزید علیه الشیخ الأجل المحدث ولی الله الدهلوی فی إزالة الخفاء عن خلافة الخلفاء وهو كتاب لم یؤلف مثله فی هذا الباب .
شیخ بزرگوار ، محدث ولی الله دهلوی در كتاب ازالة الخفاء عن خلافة‌ الخلفا به صورت گسترده سخن گفته است كه بیش از آنچه او گفته نمی‌توان در این باره سخن گفت . این كتابی است كه همانند آن در این باره نوشته نشده است .
العظیم آبادی ، محمد شمس الحق (متوفای1329هـ) ، عون المعبود شرح سنن أبی داود ، ج 12 ، ص 253 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الثانیة ، 1995م .
جمال الدین قاسمی همواره در هنگام نقل سخن دهلوی از او با عناوین «الإمام ، العارف ، الكبیر ، العلامه و ... » یاد می‌كند .
قال الإمام العارف الكبیر الشیخ أحمد المعروف بشاه ولی الله الدهلوی قدس الله سره فی كتابه «حجة الله البالغة»
قال الإمام العلامة ولی الله الدهلوی فی «الحجة البالغة» .
القاسمی ، محمد جمال الدین (متوفای1332هـ) ، قواعد التحدیث من فنون مصطلح الحدیث ، ج 1 ، ص 239 و ج 1  ص 323 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولى ، 1399هـ - 1979م .
الكوكب الدیار الهندیة الشاه ولی الله أحمد بن عبد الرحیم الدهلوی الهندی رحمة الله المولود سنة 1110 والمتوفى بدهلی سنة 1176 كان هذا الرجل من أفراد المتأخرین علما وعملا وشهرة أحیا الله به وبأولاده وأولاد بنته وتلامیذهم الحدیث والسنة بالهند بعد مواتهما وعلى كتبه وأسانیده المدار فی تلك الدیار .
ستاره درخشان سرزمین هند ، شاه ولی الله دهلوی هندی ، در سال 1110 متولد و در سال 1176 در دهلی از دنیا رفت . این مرد از علمای متأخر است كه در علم و عمل و شهرت داشت ، خداوند به وسیله او ، فرزندان و نوادگان دختری و شاگردانش ، علم حدیث را در سرزمین هند احیاء كرد ، بر كتاب‌ها و اسناد او این دیار می‌چرخید .
الكتانی ، عبد الحی بن عبد الكبیر (متوفای1383هـ) ، فهرس الفهارس والأثبات ومعجم المعاجم والمسلسلات ، ج 1 ، ص 178 ، تحقیق : د. إحسان عباس ، ناشر : دار العربی الاسلامی - بیروت/ لبنان ، الطبعة : الثانیة ، 1402هـ1982م .

3 . سبط ابن جوزی(متوفای 654هـ) :
وروی أن فاطمة بنت أسد كانت تطوف بالبیت وهی حامل بعلی (ع) فضربها الطلق ففتح لها باب الكعبة فدخلت فوضتعه فیها .
روایت شده است كه فاطمه بنت أسد ، در حالی كه باردار بود ، خانه خدا را طواف می‌كرد ، درد زایمان او را فراگرفت ، در خانه كعبه به روی او باز شد ، پس داخل خانه كعبه شد و فرزندش را به دنیا آ‌ورد .
سبط بن الجوزی الحنفی ، شمس الدین أبوالمظفر یوسف بن فرغلی بن عبد الله البغدادی ، تذكرة الخواص ، ص 20 ، ناشر : مؤسسة أهل البیت  ـ  بیروت ، 1401هـ ـ 1981م .
ترجمه سبط بن جوزی :
شمس الدین ذهبی در باره او می‌گوید:
یوسف بن قُزْغْلی بن عبد الله . الإمام ، الواعظ ، المؤرخ شمس الدین ، أبو المظفر التركی ، ثم البغدادی العونی الحنفی . سِبْط الإمام جمال الدین أبی الفرج ابن الجوزی ؛ نزیل دمشق . وُلِد سنة إحدى وثمانین وخمسمائة ... وكان إماما ، فقیها ، واعظا ، وحیدا فی الوعظ ، علاّمةً فی التاریخ والسیر ، وافر الحرمة ، محبباً إلى الناس ... ودرّس بالشبلیة مدة ، وبالمدرسة البدریة التی قبالة الشبلیة . وكان فاضلا عالما ، ظریفا ، منقطعا ، منكرا ، على أرباب الدول ما هم علیه من المنكرات ، متواضعا صاحب قبول تام .
یوسف بن قُزعلی حنفی ، پیشوا ، فقیه ،تاریخ دان و در سخنوری یگانه بود‌ ، در دانش تاریخ و سرگذشتها‌ علامه و در نزد مردم بسیار قابل احترام و محبوب بود . مدتی در شبلیه و مدرسه بدریه تدریس می‌كرد ، او فاضل ، دانشمند و نكته سنج بود و با دولتمردانی كه كارهای ناپسندی می‌كردند  مخالفت می‌كرد متواضع و فروتن بود و همگان او را قبول داشتند .
الذهبی ، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان بن قایماز ، تاریخ الإسلام ووفیات المشاهیر والأعلام ، ج 48 ، ص 183، تحقیق : د. عمر عبد السلام تدمرى ، ناشر : دار الكتاب العربی - لبنان/ بیروت ، الطبعة : الأولى ، 1407هـ - 1987م .
أبو محمد یافعی (متوفای768هـ) در باره او می‌نویسد :
العلامة الواعظ المورخ شمس الدین أبو المظفر یوسف التركی ثم البغدادی المعروف بابن الحوزی سبط الشیخ جمال الدین أبی الفرج ابن الجوزی أسمعه جده منه ومن جماعة وقدم دمشق سنة بضع وست مائة فوعظ بها وحصل له القبول العظیم للطف شمائله وعذوبة وعظه .
سخنور بود ودانش فراوان داشت و آگاه به سر گذشتها بود، در شهر دمشق مردم را موعظه می كرد و چون چهره و سخنش جذاب بود ، مورد قبول و پذیرش عموم قرار گرفت ... .
الیافعی ، أبو محمد عبد الله بن أسعد بن علی بن سلیمان ، مرآة الجنان وعبرة الیقظان ، ج 4 ، ص 136 ، ناشر : دار الكتاب الإسلامی  - القاهرة - 1413هـ - 1993م .

قطب الدین الیونینی (متوفای726هـ) در باره او می‌نویسد :
وكان أوحد زمانه فی الوعظ حسن الإیراد ترق لرؤیته القلوب وتذرف لسماع كلامه العیون وتفرد بهذا الفن وحصل له فیه القبول التام وفاق فیه من عاصره وكثیراً ممن تقدمه حتى أنه كان یتكلم فی المجلس الكلمات الیسیرة المعدودة أو ینشد البیت الواحد من الشعر فیحصل لأهل المجلس من الخشوع والاضطراب والبكاء ما لا مزید علیه فیقتصر على ذلك القدر الیسیر وینزل فكانت مجالسه نزهة القلوب و الأبصار یحضرها الصلحاء والعلماء والملوك والأمراء والوزراء وغیرهم ولا یخلو المجلس من جماعة یتوبون ویرجعون إلى الله تعالى .
در وعظ و سخنرانی در زمان خودش منحصر به فرد بود ، با دیدنش رقت قلب برای بیننده ایجاد می‌شد و با شنیدن سخنش اشك‌ها جاری می شد ، مورد قبول عموم بود ، گاهی در مجلسی كلماتی اندك و یا شعری می خواند همه حاضران را به گریه می انداخت . در مجلس وی همواره دانشمندان و امیران و وزیران و غیر آنان حضور می یافتند ، و هیچگاه نمی شد كه بدون توبه كسی از مجلسش خارج شود .
الیونینی ، قطب الدین أبو الفتح موسى بن محمد ، ذیل مرآة الزمان ، ج 1 ، ص 15 .

العكری الحنبلی (متوفای1089هـ) در باره او می‌نویسد :
سبط ابن الجوزی العلامة الواعظ المؤرخ شمس الدین أبو المظفر یوسف بن فرغلی التركی ثم البغدادی الهبیری الحنفی سبط الشیخ أبی الفرج بن الجوزی أسمعه جده منه ومن ابن كلیب وجماعة وقدم دمشق سنة بضع وستمائة فوعظ بها وحصل له القبول العظیم للطف شمائله وعذوبة وعظه ... ولو لم یكن له إلا كتابه مرآة الزمان لكفاه شرفا .
العكری الحنبلی ، عبد الحی بن أحمد بن محمد ، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب ، ج 5 ، ص 266 ، تحقیق : عبد القادر الأرنؤوط، محمود الأرناؤوط ، ناشر : دار بن كثیر  - دمشق ، الطبعة الأولی ، 1406هـ .

4 . مسعودی (متوفای346هـ) :
علی بن الحسین مسعودی ، مورخ و ادیب مشهور شافعی مذهب در باره ولادت امیر مؤمنان علیه السلام در خانه كعبه می‌فرماید :
وكان مولده فی الكَعبة .
محل تولد علی علیه السلام ، خانه كعبه است .
المسعودی ، أبو الحسن على بن الحسین بن على (متوفای346هـ) ، مروج الذهب ، ج 1 ، ص 313 .

ترجمه مسعودی :
یاقوت حموی او را از ادبا و از نوادگان عبد الله بن مسعود ، صحابی مشهور رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم می‌داند :
علی بن الحسین بن علی المسعودی المؤرخ أبو الحسن من ولد عبد الله بن مسعود صاحب النبی صلى الله علیه .
الحموی ، أبو عبد الله یاقوت بن عبد الله الرومی (متوفای626هـ) ، معجم الأدباء أو إرشاد الأریب إلى معرفة الأدیب ، ج 4 ، ص 48 ، رقم : 567 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت ، الطبعة : الأولى ، 1411 هـ - 1991م  .

تاج الدین سبكی نام مسعودی را در زمره علمای شافعی آورده و او را مورخ ، صاحب فتوا و علامه می‌داند :
على بن الحسین بن على المسعودى صاحب التواریخ كتاب مروج الذهب فى أخبار الدنیا وكتاب ذخائر العلوم وكتاب الاستذكار لما مر من الأعصار وكتاب التاریخ فى أخبار الأمم وكتاب أخبار الخوارج وكتاب المقالات فى أصول الدیانات وكتاب الرسائل وغیر ذلك . قیل إنه من ذریة عبد الله بن مسعود رضى الله عنه أصله من بغداد وأقام بها زمانا وبمصر أكثر وكان أخباریا مفتیا علامة صاحب ملح وغرائب .
علی بن الحسین المسعودی ، صاحب كتاب‌های تاریخی مروج الذهب ... و دیگر كتاب‌ها است . گفته شده كه او از فرزندان عبد الله بن مسعود بوده است ، اصالتاً‌ اهل بغداد و زمانی در آن جا و بیشتر در مصر ساكن بوده ، او اخباری ، دارای فتوا ، دانشمند و ... بود .
السبكی ، تاج الدین بن علی بن عبد الكافی (متوفای771هـ) ، طبقات الشافعیة الكبرى ، ج 3 ، ص 456 ، تحقیق : د. محمود محمد الطناحی د.عبد الفتاح محمد الحلو ، ناشر : هجر للطباعة والنشر والتوزیع - 1413هـ ، الطبعة : الثانیة .

و علیمی حنبلی در باره او می‌نویسد :
علی بن الحسین بن علی أبو الحسن المسعودی من أعلام التاریخ ومن مشاهیر الرحالین ومن الباحثین المقدرین من أهل بغداد أقام بمصر وتوفی فیها عام 346 ه له مؤلفات عدیدة منها مروج الذهب وأخبار الزمان وغیر ذلك من المؤلفات القیمة .
علی بن الحسین المسعودی ، از بزرگان تاریخ و از مشهورترین كسانی است كه برای جمع آوری حدیث مسافرت می‌كرد ... كتاب‌های متعددی نوشت كه از جمله آن‌ها مروج الذهب و اخبار الزمان و كتاب‌های با ارزش دیگری است .
العلیمی ، مجیر الدین الحنبلی (متوفای927هـ ) ، الأنس الجلیل بتاریخ القدس والخلیل ، ج 1 ، ص 11 ، تحقیق : عدنان یونس عبد المجید نباتة ، ناشر : مكتبة دندیس - عمان - 1420هـ- 1999م .

عكری حنبلی در باره مسعودی می نویسد:
وفیها المسعودی المؤرخ صاحب مروج الذهب وهو أبو الحسن علی بن أبی الحسن رحل وطوف فی البلاد وحقق من التاریخ مالم یحققه غیره وصنف فی أصول الدین وغیرها من الفنون .
در آن سال (345هـ) مسعودی مورخ ، صاحب كتاب مروج الذهب ازدنیا رفت . او أبو الحسن علی بن أبی الحس بود ، به شهرهای گوناگون مسافرت می‌كرد ، آن قدر كه او در تاریخ تحقیق كرده دیگران تحقیق نكرده‌‌اند ، در اصول دین و دیگر علوم كتاب نوشته‌ است .
العكری الحنبلی ، عبد الحی بن أحمد بن محمد (متوفای1089هـ) ، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب ، ج 2 ، ص 371 ، تحقیق : عبد القادر الأرنؤوط، محمود الأرناؤوط ، ناشر : دار بن كثیر  - دمشق ، الطبعة : الأولی ، 1406هـ .
5. گنجی شافعی (متوفای 658هـ) :

گنجی شافعی در كفایة‌ الطالب می نویسد :
«ولد أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب بمكة فی بیت الله الحرام لیلة الجمعة لثلاث عشرة لیلة خلت من رجب سنة ثلاثین من عام الفیل ولم یولد قبله ولا بعده مولود فی بیت الله الحرام سواه إكراما له بذلك ، وإجلالا لمحله فی التعظیم .
امیر مؤمنان علیه السلام شب جمعه سیزده رجب ، سال سیم بعد از واقعه عام الفیل در داخل خانه خدا به دنیا آمد . كسی پیش از آن حضرت و بعد از آن در داخل خانه كعبه به دنیا نیامده است و این از فضائل اختصاصی آن حضرت است كه خداوند به جهت بزرگداشت مقام او عطا كرده است .
الگنجی الشافعی ، أبی عبد الله محمد بن یوسف بن محمد القرشی ، كفایة‌ الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب ، ص407 ، الباب السابع فی مولده علیه السلام ، ناشر : دار أحیاء تراث اهل البیت (ع) ، طهران ، الطبعة‌ الثالثة ، 1404هـ ، 1362 ش .
ترجمه گنجی شافعی :

ابن خلكان در ترجمه او می‌نویسد :
الفخر الكنجی محمد بن یوسف بن محمد بن الفخر الكنجی نزیل دمشق عنی بالحدیث وسمع ورحل وحصل كان إماما محدثا .
محمد بن یوسف گنجی ... ساكن دمشق بود ، به علم حدیث اعتنا می‌كرد ، برای یادگیری آن از دیگران می‌شنید ، وبرای دانش بیشتر مسافرت می‌كرد ، او پیشوا و محدث بود .
الصفدی ، صلاح الدین خلیل بن أیبك (متوفای764هـ) ، الوافی بالوفیات ، ج 5 ، ص 148 ، تحقیق : أحمد الأرناؤوط وتركی مصطفى ، ناشر : دار إحیاء التراث - بیروت - 1420هـ- 2000م .

یونینی نیز او را این گونه معرفی می‌كند :
الفخر محمد بن یوسف الكنجی كان رجلاً فاضلاً أدیباً وله نظم حسن .
محمد بن یوسف گنجی ، مردی دانشمند و ادیب بود و شعرهای زیبایی می‌سرود .
الیونینی ، قطب الدین أبو الفتح موسى بن محمد (متوفای726 هـ) ، ذیل مرآة الزمان ، ج 1 ، ص 148 .

حاجی خلیفه ، او را «الشیخ الحافظ» معرفی می‌كند :
كفایة الطالب فی مناقب على بن أبى طالب للشیخ الحافظ أبى عبد الله محمد بن یوسف بن محمد الكنجى الشافعی .
كفایة الطالب در مناقب علی بن أبی طالب ، نوشته شیخ و حافظ (كسی كه بیش از صد هزار حدیث حفظ است) أبو عبد الله محمد بن یوسف گنجی شافعی است .
حاجی خلیفه ، مصطفى بن عبدالله القسطنطینی الرومی الحنفی (متوفای1067هـ) ، كشف الظنون عن أسامی الكتب والفنون ، ج 2 ، ص 1497 ، ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت – 1413هـ - 1992م .

6 . ابن صباغ المالكی (855 هـ) :
ابن صباغ مالكی در الفصول المهمة می‌نویسد :
ولد علی ( علیه السلام ) بمكة المشرفة بداخل البیت الحرام فی یوم الجمعة الثالث عشر من شهر الله الأصم رجب الفرد سنة ثلاثین من عام الفیل قبل الهجرة بثلاث وعشرین سنة ، وقیل بخمس وعشرین ، وقبل المبعث باثنی عشرة سنة ، وقیل بعشر سنین . ولم یولد فی البیت الحرام قبله أحد سواه ، وهی فضیلة خصه الله تعالى بها إجلالا له وإعلاء لمرتبته وإظهارا لتكرمته .
على علیه السلام در مكه مشرفه در داخل بیت الحرام ( كعبه ) در روز جمعه سیزدهم ماه خدا یعنى ماه رجب سال سى ام عام الفیل و بیست و سه سال پیش از هجرت به دنیا آمد ... پیش از او هیچ كس در كعبه متولد نشد ، و این فضیلتى است كه خداوند به جهت بزرگداشت و بالا بردن مقام و اظهار كرامت او مخصوص حضرتش گردانیده است .
ابن الصباغ ، علی بن محمد بن أحمد المالكی المكی (متوفای855 هـ) الفصول المهمة فی معرفة الأئمة ، ج 1 ، ص 171 ، تحقیق : سامی الغریری ، ناشر : دار الحدیث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى ، 1422هـ .

ترجمه ابن صباغ :
علامه قندوزی در ینابیع المودة ، در مقدمه و پیش از نقل سخنی از وی او را این چنین می‌ستاید :
وقال الشیخ المحدث الفقیه نور الدین علی بن محمد المالكی فی كتابه : الفصول المهمة ... .
القندوزی الحنفی ، الشیخ سلیمان بن إبراهیم (متوفای1294هـ) ، ینابیع المودة لذوی القربى ، ج 3 ص 348 ، تحقیق سید علی جمال أشرف الحسینی ، ناشر : دار الأسوة للطباعة والنشر ، الطبعة : الأولى ، 1416هـ .

سخاوی كه از شاگردان او است ، از استادش با این تعابیر یاد می‌كند :
علی بن محمد بن أحمد بن عبد الله نور الدین الأسفاقسی الغزی الأصل المكی المالكی ویعرف بابن الصباغ . ولد من ذ الحجة سنة أربع وأربعین وثمانین وسبعمائة ونشأ بها فحفظ القرآن والرسالة فی الفقه ابن مالك وعرضهما على الشریف الرحمن الفاسی وعبد الوهاب بن العفیف الیافعی والجمال ابن ظهیر وقربیه أبی السعود النووی وعلی بن محمد بن أبی بكر الشیبی ومحمد ابن سلیمان بن أبی بكر البكری ، وأجاز له وأخذ فی الفقه عن أولهم والنحو عن الجلال عبد الواحد المرشدی وسمع على الزین المراغی سداسیات الرازی وكتب بخط الحسن وباشر الشهادة مع إشراف على نفسه لكنه كان ساكنا مع القول بأنه تاب وله مؤلفات منها الفصول المهمة لمعرفة الأئمة وهم اثنا عشر والعبر فیمن شفه النظر ، أجاز لی . ومات فی ذی القعدة وخمسین ودفن بالمعلاة سامحه الله وإیانا .
علی بن محمد بن احمد ... اصالتاً اهل غزه ، مالكی مذهب و مشهور به ابن صباغ بود . در مكه رشد كرد و بزرگ شد ، قرآن را حافظ بود و رساله ای در فقه ابن مالك نوشت را بر شریف الرحمن فاسی و ... عرضه كرد ...
كتاب‌های زیادی ؛ از جمله الفصول المهمة لمعرفة‌ الأئمه را نوشته است .
السخاوی ، شمس الدین محمد بن عبد الرحمن (متوفای902هـ) ، الضوء اللامع لأهل القرن التاسع ، ج 5 ، ص 283 ، ناشر : منشورات دار مكتبة الحیاة – بیروت .

اسماعیل باشا درباره او می‌نویسد :
ابن الصباغ : علی بن محمد بن أحمد الصباغ نور الدین المكی المالكی السفاقسی الأصل المتوفى سنة 855 خمسین وخمسمائة له العبر فیمن سفه النظر . الفصول المهمة فی معرفة الأئمة وفضلهم ومعرفة أولادهم ونسلهم .
ابن صباغ ، علی بن محمد ... مالكی مذهب و اصالتا اهل سفاقس بود ،‌ در سال 855 از دنیا رفت و كتاب‌های «العبر فیمن سفه النظر» و «الفصول المهمه فی معرفة الأئمه» از نوشته‌های او است .
البغدادی ، إسماعیل باشا (متوفای1339هـ) ، هدیة العارفین أسماء المؤلفین وآثار المصنفین ، ج 5 ، ص 732 ،  ناشر : دار الكتب العلمیة - بیروت – 1413هـ - 1992م .

7 . حلبی (متوفای1044هـ) :
علی بن برهان الدین حلبی ، صاحب كتاب مشهور سیره حلبی ،‌ بعد از سخنی طولانی در باره علی علیه السلام ، به ولادت آن حضرت در داخل خانه كعبه استدلال می‌كند :
لأنه ولد فی الكعبة وعمره (یعنی النبی) (ص) ثلاثون سنة .
زیرا آن حضرت در داخل خانه كعبه متولد شد و عمر رسول خدا در آن روز سی سال بود .
الحلبی ، علی بن برهان الدین (متوفای1044هـ) ، السیرة الحلبیة فی سیرة الأمین المأمون ، ج 1 ، ص 226 ، ناشر : دار المعرفة - بیروت – 1400هـ .
آنچه ملاحظه نمودید اندكی است از اعترافات و سخنان ارباب حدیث و دانش بود ، و برای اطلاع بیشتر در این باره به كتاب شریف الغدیر ، ج 6 و شرح احقاق الحق ، ج17 مراجعه فرمایید .

آیا حكیم بن حزام در خانه كعبه متولد شده است ؟
طبق اعتقاد شیعه و نیز برخی از علمای اهل سنت ؛ همانند ابن صباغ مالكی و گنجی شافعی ، هیچ كس غیر از امیر مؤمنان علیه السلام در داخل خانه كعبه به دنیا نیامده است و این فضیلت بزرگ از امتیازات ویژه آن حضرت است ؛ اما متأسفانه تحریف گران تاریخ و دشمنان امیر مؤمنان علیه السلام این ویژگی را نیز همانند دیگر فضائل آن حضرت یا از اساس منكر شده‌ و یا كسان دیگری را در آن شریك و سهیم كرده‌اند .
شاید بتوان ادعا كرد كه كمتر فضیلتی از فضائل اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه وآله مانده است كه از دستبرد این تحریف‌گران به دور مانده باشد و آن‌ها به نحوی آن را زیر سؤال نبرده باشند . یكی از این موارد ولادت آن حضرت در خانه كعبه است كه ادعا شده است غیر از امیر مؤمنان علیه السلام ، حكیم بن حزام نیز در خانه كعبه متولد شده است .
نخستین كسی كه این مطلب را نقل كرده ، زبیر بن بكار متوفای 256هـ است و قبل از او در هیچ كتابی از كتاب‌های اهل سنت نقل نشده و بعد از او نیز هر كس نقل كرده ، از زبیر بن بكار است .

وی در جمهرة نسب قریش می‌نویسد :
حدثنا الزبیر قال وحدثنی مصعب بن عثمان قال : دخلت أم حكیم ابن حزام الكعبة مع نسوة من قریش ، وهی حامل بحكیم بن حزام ، فضربها المخاض فی الكعبة ، فأتیت بنطح حیث أعجلها الولاد ، فولدت حكیم بن حزام فی الكعبة على النطح .
مادر حكیم بن حزام به همراه زنانی از قریش وارد كعبه شدند ، او كه باردار بود ناگهان درد زایمان او را فراگرفت و فرزندش را به دنیا آورد.
الزبیر بن بكار بن عبد الله (متوفاى256هـ) جمهرة نسب قریش وأخبارها ، ج 1 ، ص 77 ،
زبیر بن بكار این روایت را از مصعب بن عثمان بن مصعب بن عروة بن الزبیر بن العوام نقل می‌كند كه مبتلا به چند اشكال است :
اولاً :  مصعب بن عثمان مجهول است و در هیچ یك از كتاب‌های رجالی نامی از او برده نشده است ؛
ثانیاً : روایت مرسل است ؛ چرا كه مصعب بن عثمان ، ده‌ها سال بعد از این قضیه به دنیا آمده است ، چگونه می‌تواند از این قضیه خبر دهد ؟
ثالثاً : این روایت از ساخته‌های خاندان زبیر و به ویژه زبیر بن بكار است كه به خاطر دشمنی با خاندان اهل بیت علیهم السلام افسانه‌های بسیاری ساخته‌‌اند كه از جمله آن‌ها همین قضیه است . این مطلب را نیز به خاطر زیر سؤال بردن فضائل اختصاصی امیر مؤمنان علیه السلام جعل كرده‌اند .
از طرف دیگر حكیم بن حزام با خاندان زبیر پسر عمو هستند ؛ چرا كه حكیم بن حزام بن خویلد بن أسد بن عبد العزی و خاندان زبیر نیز به اسد بن عبد العزی می‌رسند . این احتمال وجود دارد كه خاندان زبیر به خاطر دوستی عمو زاده خود ، این مطلب را جعل كرده باشند .

منبع : گروه پاسخ به شبهات مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
آخرین
مداحی
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 شـوال

١ـ عید سعید فطر٢ـ وقوع جنگ قرقره الكُدر٣ـ مرگ عمرو بن عاص 1ـ عید سعید فطردر دین مقدس...


ادامه ...

3 شـوال

قتل متوكل عباسی در سوم شوال سال 247 هـ .ق. متوكل عباسی ملعون، به دستور فرزندش به قتل...


ادامه ...

4 شـوال

غزوه حنین بنا بر نقل برخی تاریخ نویسان غزوه حنین در چهارم شوال سال هشتم هـ .ق. یعنی...


ادامه ...

5 شـوال

١- حركت سپاه امیرمؤمنان امام علی (علیه السلام) به سوی جنگ صفین٢ـ ورود حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

8 شـوال

ویرانی قبور ائمه بقیع (علیهم السلام) به دست وهابیون (لعنهم الله) در هشتم شوال سال 1344 هـ .ق....


ادامه ...

11 شـوال

عزیمت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به طایف برای تبلیغ دین اسلام در یازدهم...


ادامه ...

14 شـوال

مرگ عبدالملك بن مروان در روز چهاردهم شـوال سال 86 هـ .ق عبدالملك بن مروان خونریز و بخیل...


ادامه ...

15 شـوال

١ ـ وقوع ردّ الشمس برای حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)٢ ـ وقوع جنگ بنی قینقاع٣ ـ وقوع...


ادامه ...

17 شـوال

١ـ وقوع غزوه خندق٢ـ وفات اباصلت هروی1ـ وقوع غزوه خندقدر هفدهم شوال سال پنجم هـ .ق. غزوه...


ادامه ...

25 شـوال

شهادت حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) ، رییس مذهب شیعه در بیست و پنجم شوال سال 148 هـ...


ادامه ...

27 شـوال

هلاكت مقتدر بالله عباسی در بیست و هفتم شوال سال 320 هـ .ق. مقتدر بالله، هجدهمین خلیفه عباسی...


ادامه ...
012345678910

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page