اذکار ماه رجب

(زمان خواندن: 4 - 7 دقیقه)

(1) تهلیل
عَنِ النَّبِیِّ صلّی الله علیه وآله: مَنْ قَالَ فِيهِ «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ» أَلْفَ مَرَّةٍ، كَتَبَ اللهُ لَهُ مِائَةَ أَلْفِ حَسَنَةٍ، وَ بَنَى اللهُ لَهُ مِائَةَ مَدِينَةٍ فِي الْجَنَّةِ.
(وسائل‏ الشيعة، ج10،ص484 /اقبال الاعمال، ص147)
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: هرکس در ماه رجب، هزار مرتبه «لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» بگوید، خداوند برای وی هزار حسنه نوشته، و هزار شهر در بهشت بنا می کند.

(2) تسبیح
ابو سعيد خُدری از رسول خدا صلّى الله عليه و آله حدیث مفصّلی را در فضیلت روزه روزهای ماه رجب نقل می کند. بعد از بیانات رسول خدا صلّی الله علیه و آله، مردی سؤال می کند: اى پيغمبر خدا، اگر شخصى ضعف یا مریضی داشت، و یا اگر زنی در وضعیت طهارت نبود، و نتوانستند روزه بگیرند، چه کنند تا به آن ثوابی که فرمودید برسند؟ و رسول خدا صلّی الله علیه و آله صدقه را در این شرائط جایگزین روزه می کنند.
در ادامه حدیث این گونه آمده است:
قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، فَمَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلَى هَذِهِ الصَّدَقَةِ يَصْنَعُ مَا ذَا لِيَنَالَ مَا وَصَفْتَ؟ قَالَ: يُسَبِّحُ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ رَجَبٍ إِلَى تَمَامِ ثَلَاثِينَ يَوْماً بِهَذَا التَّسْبِيحِ مِائَةَ مَرَّةٍ: «سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِيلِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ إِلَّا لَهُ، سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَكْرَمِ، سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ».
(بحارالانوار، ج97، ص29-30 به نقل از امالی صدوق/ مصباح ‏المتهجد، ص817)
عرض شد: ای رسول خدا، اگر كسى نتوانست اين صدقه را نيز بدهد چه كند تا به این ثواب ها كه فرموديد برسد؟ فرمود: در هر روز از ماه رجب تا سى روز آن‏ تمام شود، روزى صد بار این تسبیح را بگوید:
«سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِيلِ، سُبْحَانَ مَنْ لَا يَنْبَغِي التَّسْبِيحُ إِلَّا لَهُ، سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَكْرَمِ، سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ».

(3) استغفار و درخواست توبه از درگاه الهی
1) عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي زِيَادٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللهِ علیه السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهُ صلّی الله علیه وآله: رَجَبٌ شَهْرُ الِاسْتِغْفَارِ لِأُمَّتِي، أَكْثِرُوا فِيهِ الِاسْتِغْفَارَ فَإِنَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ... اِسْتَكْثِرُوا فِي رَجَبٍ مِنْ قَوْلِ أَسْتَغْفِرُ اللهَ، وَ سَلُوا اللهَ الْإِقَالَةَ وَ التَّوْبَةَ فِيمَا مَضَى وَ الْعِصْمَةَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ آجَالِكُمْ.
(بحارالانوار، ج97، ص38- 39 به نقل از کتاب حسین بن سعید)
حضرت صادق علیه السلام از رسول خدا صلّی الله علیه و آله نقل می کنند که فرمود: رجب ماه استغفار امّت من است، در این ماه زیاد استغفار نمایید که همانا خداوند بسیار آمرزنده و مهربان است ... در ماه رجب ذکر« أَسْتَغْفِرُ اللهَ » را زیاد بگویید و از خداوند نسبت به اعمال گذشته درخواست توبه نمایید، و همچنین دوری از گناه در مابقی عمر خویش را تقاضا کنید.

2) عَنِ النَّبِيِّ صلّی الله علیه واله قَالَ: مَنْ قَالَ فِي رَجَبٍ «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ» مِائَةَ مَرَّةٍ وَ خَتَمَهَا بِالصَّدَقَةِ خَتَمَ اللهُ لَهُ بِالرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ، وَ مَنْ قَالَهَا أَرْبَعَمِائَةِ مَرَّةٍ كَتَبَ اللهُ لَهُ أَجْرَ مِائَةِ شَهِيدٍ، فَإِذَا لَقِيَ اللهَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَقُولُ اللهُ لَهُ: قَدْ أَقْرَرْتَ بِمُلْكِي فَتَمَنَّ عَلَيَّ مَا شِئْتَ حَتَّى أُعْطِيَكَ، فَإِنَّهُ لَا مُقْتَدِرَ غَيْرِي.
‏(وسائل‏ الشيعة، ج10،ص484 /اقبال الاعمال، ص147)
رسول خدا صلّی الله علیه وآله فرمود: هرکس در ماه رجب 100 بار بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ، وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ» و بعد از پایان آن صدقه دهد، خداوند نیز پایان کار او را با رحمت وآمرزش خویش ختم خواهد نمود ؛ و اگر کسی در ماه رجب همین ذکر را 400 مرتبه بگوید، در هنگام لقای الهی در روز قیامت، خداوند برای وی اجر صد شهید می نویسد و به وی می فرماید: تو به پادشاهی من اقرار کردی، پس هرچه می خواهی درخواست کن تا به تو اعطا نمایم، زیرا قدرتمندی جز من نیست.

3) فِي رِوَايَةٍ: مَنِ اسْتَغْفَرَ اللهَ فِي رَجَبٍ وَ سَأَلَهُ التَّوْبَةَ سَبْعِينَ مَرَّةً بِالْغَدَاةِ، وَ سَبْعِينَ مَرَّةً بِالْعَشِيِّ يَقُولُ «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ» فَإِذَا بَلَغَ تَمَامَ سَبْعِينَ مَرَّةً رَفَعَ يَدَيْهِ وَ قَالَ: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ تُبْ عَلَيَّ» فَإِنْ مَاتَ فِي رَجَبٍ مَاتَ مَرْضِيّاً عَنْهُ، وَ لَا تَمَسُّهُ النَّارُ بِبَرَكَةِ رَجَبٍ.
‏(وسائل ‏الشيعة، ج10،ص485 /اقبال الاعمال، ص 147)
در روایت است که هرکس در ماه رجب، 70 بار در صبح استغفارکند و ا ز خداوند درخواست توبه نماید، و در شب نیز 70 بار استغفار نماید و بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ»، سپس دستانش را بالا برده و بگوید: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي وَ تُبْ عَلَيَّ»، اگر در ماه رجب از دنیا برود درحالی مرده است که خداوند از وی خوشنود بوده است و به برکت ماه رجب آتش به او نزدیک نمی شود.

4) مرحوم محدّث قمی در هدیة الزائرین می نویسد:
شیخ بهایی رحمه الله در کشکول و آخوند فیض در خلاصه گفته اند که حق تعالی فرموده که هرکه در ماه رجب، هزار مرتبه بگوید: «أستَغفِرُ اللهَ ذَاالْجَلالِ وَ الإکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالآثامِ» اگر نیامرزم او را پس نیستم پروردگار شما.