روزی آوردند از بهر خلیل چند تن از فرشتگان با جبرئیل
ز آسمان پیغامی از نزد خدا بهر ابراهیم شیخ الانبیاء
بعد از این از ساره آری یك پسر آن پسر را بخشد بر تو دادگر
نام او اسحاق و هم از صلب او می‌شود یعقوب ظاهر ای نكو
حضرت یعقوب(علیه السلام) یكی از پیامبران الهی است كه نام مباركش شانزده بار در قرآن آمده.[1]
وی فرزند اسحاق بن ابراهیم است، نام مادرش «رُفْقه» دختر بتوئیل بن ناحور، برادر ابراهیم(علیه السلام) می‌باشد. لقب یعقوب(علیه السلام)، «اسرائیل» بوده[2] و فرزندان دوازده گانه یعقوب(علیه السلام)[3] و اولاد آن‌ها را بنی اسرائیل گویند كه به قوم یهود معروفند.
یعقوب(علیه السلام) سه هزار و چهارصد و هشتاد و سه سال بعد از هبوط آدم(علیه السلام) در سرزمین فلسطین به دنیا آمد. چندین سال در كنعان ، سپس در حران[4] زندگی می‌كرد و بعد به كنعان بازگشت و هنگامی كه صد و سی سال از عمرش گذشته بود، به هوای لقای یوسف(علیه السلام) وارد مصر شد و پس از هفده سال سكونت در مصر از دنیا رحلت كرد.[5]
طبق وصیت خودش،جنازه‌اش در مقبره خانوادگیش نزد قبر پدر و مادر و اجدادش[6]، در سرزمین فلسطین شهر الخلیل به خاك سپرده شد.
سرگذشت حضرت یعقوب(علیه السلام)
قرآن مطلبی از زندگی یعقوب(علیه السلام) جز آنچه در مورد گم شدن پسرش یوسف(علیه السلام) و حوادثی كه در آن رخ داده است بیان نفرموده و ما همه آن‌ها را در سرگذشت یوسف(علیه السلام) یادآور خواهیم شد.
************************
[1] - سور و آیاتی كه نام یعقوب در آن‌ها ذكر شده است عبارتند از: بقره، آیات 132، 133، 136، 140 – آل عمران، آیه 84 – نساء، آیه 162 – انعام، آیه 84 – انبیاء، آیه 72 – عنكبوت، آیه 27 – هود، آیه 71 – یوسف، آیات 6، 38، 68 – ص، آیه 45 – مریم، آیه 6، 49.
[2] - كلمه «اسرائیل» چهل و سه بار در قرآن مجید ذكر شده، كه چهل و یك بار آن به لفظ بنی‌اسرائیل می‌باشد – این كلمه تركیب شده از «اسراء» كه در زبان سریانی به معنای عبد و «ایل» كه به معنای الله است یعنی «عبدالله» و یعقوب را بدان جهت اسرائیل نامیدند، چون در زمره خادمین بیت المقدس بود و اولین كسی بود كه داخل بیت می‌شد و آخرین كسی بود كه از آن خارج می‌گشت و بعضی گفته‌اند: یعقوب و عیص دوقلو بودند چون بعد از برادرش عیص به دنیا آمد او را اینگونه نامیدند
[3] - پسرانش عبارتند از: «روبیل، شمعون، لاوی، یهودا، ایساخر، زابلیون، یوسف، بنیامین، دان، نفتالی، جاده، اشیر» كه همه این‌ها در شهر «فدان آرام» واقع در مرز سوریه و عراق متولد شدند، جز بنیامین كه در شهر كنعان متولد شد. و شش نفر اول مادرشان «لیا» است و دو نفر بعد مادرشان «راحیل یا راحله» است و دان و تفتالی از «بهله» كنیز «راحیل» به دنیا آمدند و دو نفر آخر هم مادرشان «زلفه» كنیز «لیا» است. (قصص قرآن: ص 85).
[4] - حاران یا فران آرام از شهر‌های بابل در سرزمین عراق.
[5] - بنابراین او صد و چهل و هفت سال عمر كرده است. دائرة المعارف اسلامی: ص 284.
[6] - در نزدیك مكفیلیه محل دفن ابراهیم، ساره، رفقه و اسحاق(علیهم‌السلام)