منش نيكان

اَلاْ يثارُ شيمَةُ الاَْبْرارِ.(1)
از خودگذشتگى ، روش نيكان است .

پاسخ نيكى

اِذا اُسْدِيَتْ اِلَيْكَ يَدٌ فَكافِئْها بِما يُرْبى عَلَيْها.(2)
هر گاه دست احسانى به سوى تو دراز شد آن را با احسانى افزون تر، پاداش ده .

تشويق به احسان

اَحْسِنْ كَما تُحِبُّ اَنْ يُحْسَنَ اِلَيْكَ.(3)
[به ديگران ] نيكى كن ، چنان كه دوست مى دارى به تو نيكى شود.

راه بازداشتن بد كار

اُزْجُرِ الْمُسِى ءَ بِثَوَابِ الُْمحْسِنِ.(4)
با پاداش به نيكوكار، بدكار را از بدى بازدار.

احسان فراگير

اَلُْمحْسِنُ مَنْ عَمَّ النّاسَ بِالاِْحْسانِ.(5)
نـيـكـوكـار [واقـعـى و كـامـل ] كسى است كه به همه مردم نيكى كند [و احسانش را از هيچ كس دريغ نورزد].

بهترين احسان

خَيْرُ الْبِرِّ ما وَصَلَ اِلَى الُْمحْتاجِ.(6)
بهترين احسان [مالى ] آن است كه به نيازمندِ به آن برسد.

برترين كار نيك

اَفْضَلُ الْمَعْرُوفِ اِغاثَةُ الْمَكْهُوفِ.(7)
با ارزش ترين كارهاى نيك ، فريادرسى ستم ديده است .

احسان در مقابل بدى

عاتِبْ اَخاكَ بالاِْحْسانِ اِلَيْهِ، وَارْدُدْ شَرَّهُ بِالاِْنْعامِ عَلَيْهِ.(8)
برادرت را با نيكى كردن به او، سرزنش كن ، و آزارش را با انعام پاسخ بده .

منت گذاشتن

اَلْمَنُّ يُنَكِّدُ الاِْحْسانَ.(9)
منت گذارى ، [وزن ] احسان و نيكى را سبك مى كند.

استقامت بر نيكى ها

لا يُزَهِّدَنَّكَ فِى الْمَعْرُوفِ مَنْ لا يَشْكُرُهُ لَكَ، فَقَدْ يَشْكُرُكَ عَلَيْهِ مَنْ لا يَسْتَمْتِعُ بِشَىْءٍ مِنْهُ وَ قَدْ تُدْرِكُ مِنْ شُكْرِ الشّاكِرِ اَكْثَرَ مِمّا اَضاعَ الْكافِرُ.(10)
هـرگز ناسپاسى افراد از انجام دادن كار نيك دلسردت نكند، كه كسانى نيز هستند كه بى هيچ بهره يا منتى ، سپاست مى گويند، و چه بسا كه از سپاس سپاسگزاران بيش از آنچه ناسپاس ، تباه ساخته ، بهره مند شوى .

احسان كامل

اِكْمالُ الْمَعْرُوفِ اَحْسَنُ مِنِ ابْتِدائِهِ.(11)
به انجام رساندن نيكى بهتر از آغازيدن آن است .

نشانه نيكوكار

اَلُْمحْسِنُ من صَدَّقَ اَقْوالَهُ اَفْعالُهُ.(12)
نيكوكار كسى است كه كردار او گفتارش را تصديق كند.

پيشگامى در نيكى

اِغْتَنِمْ صَنائِعَ الاِْحْسانِ وَارْعَ ذِمَمَ الاِْخوانِ.(13)
[آنگاه كه زمينه انجام ] كارهاى نيك [پيش آمد، آن ] را غنيمت شمار؛ و عهدها و پيمان هايى را كه با برادرانت بسته اى ، مراعات كن .

ماهيت نيكى

اَلْبِرُّ عَمَلٌ مُصْلِحٌ.(14)
نيكى [در حق ديگران ] عملى است اصلاحگر.

ارزش نيكوكارى

اِفْعَلُوا الْخَيْرَ وَ لا تَحْقِرُوا مِنْهُ شَيْئاً فَاِنَّ صَغِيرَهُ كَبيرٌ وَ قَلِيلَهُ كَثِيرٌ.(15)
نيكوكار باشيد و نيكوكارى را كوچك مشمريد، چرا كه خُردِ آن بزرگ و اندكش بسيار است .

پديده جاودانه

اَلْخَيْرُ لا يَفْنى .(16)
كار خير هرگز فانى نمى شود.

ارزش نام نيك

وَ لِسانُ الصِّدْقِ يَجْعَلُهُ اللّهُ لِلْمَرْءِ فِى النّاسِ خَيْرٌ لَهُ مِنَ الْمالِ يَرِثُهُ غَيْرُهُ.(17)
نـيـكـنـامى اى كه خدا براى كسى در ميان مردم ، مقرر مى دارد بهتر است براى او از مالى كه به عنوان ارث در ميان ديگران به يادگار مى ماند.

نيكى غير ماندگار

ما خَيْرٌ بِخَيْرٍ بَعْدُهُ النّارُ.(18)
خوشى و نيكى كه آتش (كيفر الهى ) را به دنبال داشته باشد، خوشى و نيكى نيست .

****************************************************************************************
1 ـ شرح غررالحكم ، ج 1، ص 159.
2 ـ نهج البلاغه ، ح 59، ص 1114.
3 ـ نهج البلاغه ، ن 31، ص 921.
4 ـ همان ، ح 168، ص 117.
5 ـ شرح غررالحكم ، ج 2، ص 29.
6 ـ همان ، ج 3، ص 425.
7 ـ شرح غررالحكم ، ج 2، ص 391.
8 ـ نهج البلاغه ، ح 150.
9 ـ شرح غررالحكم ، ج 1، ص 178.
10 ـ نهج البلاغه ، ح 195، ص 1179.
11 ـ شرح غررالحكم ، ج 2، ص 75.
12 ـ همان ، ج 1، ص 297.
13 ـ همان ، ج 2، ص 195.
14 ـ همان ، ج 1، ص 148.
15 ـ نهج البلاغه ، ح 414، ص 1284.
16 ـ شرح غررالحكم ، ج 1، ص 229.
17 ـ نهج البلاغه ، خ 23، ص 84.
18 ـ همان ، ح 380، ص 1270.

نوشتن دیدگاه