يكى از مواردى كه ممكن است موجب بروز رفتارهاى ناصحيح كودكان و نوجوانان گردد، اتخاذ روش هاى نادرست تربيتى است . مثلا افراط و يا تفريط در اعمال روش هاى تربيتى مى تواند موجب ركود تربيت و گريز متربى از شيوه هاى تربيتى بشود و در نتيجه رفتارهاى ناپسند و غيرقابل انتظار براى مربيان داشته باشد.
بنابراين لازم است والدين و مربيان اعتدال را در تربيت ، مدنظر خود قرار داده و از تندروى و بى توجهى كاملا اجتناب نمايند. مثلا: زياده روى در بذل محبت به فرزندان موجب مى شود آنان نازپرورده و عاجز بار بيايند و در مقابل دريغ ورزيدن از ابراز محبت سبب خواهد شد كه كودكان در آينده به عقده حقارت ، كم رويى ، ناكامى ، و ياس و نااميدى دچار شوند.
همچنين افراط در تقويت ايمان مذهبى و اصرار بر اعمال احكام و دستورات دينى ، روحيه دين گريزى و ملالت و دلزدگى از مذهب را در فرزندان به وجود خواهد آورد و در مقابل بى توجهى والدين به اعتقادات مذهبى و دستورات شرع مقدس اسلام به لاابالى بودن و فاسد شدن فرزندان منجر خواهد شد. در ساير موارد هم چنين است كه زياده روى و يا بى اعتنايى موجب وارد شدن ضرر و زيان هاى جبران ناپذير معنوى در كودكان و نوجوانان شده و لطمات روحى و روانى در پى خواهد داشت . حضرت مجتبى عليه السلام در يك توصيه حكيمانه ، مردم را به اعتدال در امور زندگى فراخوانده مى فرمايد: لا تجاهد الطلب جهاد الغالب ، و لا تتكل على القدر اتكال المستسلم ، فان ابتغاء الفضل من السنه ، و الاجمال فى الطلب من العفه ، و ليست العفه بدافعه رزقا، و لا الحرص بجالب فضلا (184)؛ نه همچون تلاشگر در طلب دنيا بكوش و نه مانند تسليم شدگان به تقدير تكيه كن (نه حريص باش و نه كسل و تنبل )، زيرا تحصيل فضل (درآمد حلال ) روش پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام است و حريص نبودن عفت و پاكدامنى است ، نه پاكدامنى موجب كاهش روزى است و نه حرص و طمع داشتن ، سبب افزايش رزق خواهد شد. (بنابراين در زندگى حد اعتدال را مراعات نما.)
توجه به اين نكته و رعايت ميانه روى و اعتدال در تمام زواياى زندگى انسان مسلمان كارساز و راهگشا است و تربيت فرزندان كه يكى از موارد حساس و ظريف زندگى است ، جايگاه خاصى در اين مورد خواهد داشت .

 -  پاورقی -

 184- تحف العقول ، ص 233 و 234.