1- از تميم دارى نقل شده كه كه گويد او دو ركعت بعد از نهى عمر بن خطاب از نماز بعد از عصر بجا آورد، پس نزداو آمد و او را با شلاقش زد پس تميم اشاره كرد باو كه به نشين و او در نمازش بود پس عمر نشست سپس تميم از نمازش فارغ شد و بعمر گفت چرا مرا زدى گفت: براى آنكه تو اين دو ركعت را بجا آوردى و من نهى از آن كرده بودم گفت: بدرستيكه من آن دو ركعت را با كسى بجا آوردم كه از تو بهتر بود و آن رسول خدا صلى الله عليه و آله بود، پس عمر گفت: اى گروه نيستيد شما براى من و لكن من ترسيدم اينكه بيايد بعد از شما مردميكه ميان عصر و مغرب نماز گذارند تا اينكه بگذرد بساعتيكه رسول خدا صلى الله عليه و آله نهى فرمود كه در آن نماز بخوانند چنانچه پيوست دادند ميان ظهرو عصر را.
و از وبره نقل شده كه گويد: عمر تميم دارى را ديد بعد از نماز عصر نماز خواند پس او را با تازيانه اش زد، پس تميم گفت: براى چه مرا زدى اى عمر ميزنى مرا براى نمازيكه با رسول خدا صلى الله عليه وآله خواندم، پس عمر گفت: اى تميم همه مردم نيستند كه بدانند آنچه كه تو ميدانى.
و از عروه بن زبير نقل شده كه گويد: عمر بر مردم بيرون رفت و زد ايشانرا براى دو سجده بعد از عصر تا آنكه تميم دارى گذشت، پس گفت من ترك نميكنم آن دو ركعتى را كه خواندم با كسيكه او بهتر از تو بود و او رسول خدا صلى الله عليه و آله بود، پس عمر گفت: اگر مردم مانند هيئت تو بودند باكى نداشتم، هيثمى در مجمع آنرا صحيح دانسته و گويد: رجال طبرانى درستى هستند.
3- از سائب بن يزيد نقل شده كه او ديد عمر بن خطاب را كه ميزند منكدر را در نماز بعد از عصر.
و از اسود نقل شده كه عمر ميزد مردم را بر دو ركعت بعد از نماز عصر.
4- از زيد بن خالد جهنى روايت شده كه گفت: عمربن خطاب ويرا ديد در موقع خلافتش كه ركوع ميكند بعد از نماز عصر دو ركعت پس رفت بسوى او و او را با شلاقش زد در حاليكه نماز ميخواند چنانچه او مشغول بود، پس چون منصرف شد زيد گفت: بزن اى رهبر مومنين قسم بخدا هرگز اين دو ركعت را ترك نميكنم بعد از آنكه ديدم رسول خدا صلى الله عليه و آله ميخواند، پس عمر در كنار او نشست و گفت: اى زيد بن خالد اگر نبود كه ميترسيدم مردم آنرا پلگان و نردبان براى نماز بگيرند تا شب نميزدم تو را در آن دو ركعت، هيثمى گويد: در مجمع كه اسناد آن خوبست.
5- از طاوس نقل شده كه ابو ايوب انصارى پيش از خلافت عمر دو ركعت نماز ميخواند بعد از عصر پس چون عمر خليفه شد، ترك كرد آنرا و چون عمر مرد باز شروع كرد پس باو گفتند براى چه حالا شروع كردى، پس گفت: كه عمرميزد مردم را بر آن دو ركعت
6- مسلم از مختار بن فلفل نقل كرده گفت: سئوال كردم از انس ابن مالك از نافله بعد از عصر پس گفت عمر ميزد دستهاى مردم را بر نماز بعد از عصر وما بوديم كه بر عهد پيامبر صلى الله عليه و آله دو ركعت نماز ميخوانديم بعد از غروب آفتاب پيش از نماز مغرب پس گفتم باو: آيا پيامبر صلى الله عليه و آله هم آن دو ركعت را خواند، گفت آنحضرت مارا ميديد كه ميخوانيم پس ما را نه امرنمود و نه منع كرد.
7- ابو العباس سراج در مسندش از مقدام بن شريح از پدرش نقل كرده گويد:پرسيدم از عايشه از نماز رسول خدا صلى الله عليه و آله كه چگونه ميخواند نماز ظهر را گفت: آنحضرت درنصف روز نماز ميخواند، سپس بعد از آن دو ركعت ميخواند آنگاه عصر را ميخواند پس از آن بعد از آن دو ركعت ميخواند گفتم: عمر بود كه مردم را بر آن دو ركعت ميزد و نهى مينمود از آن، پس گفت: كه پيامبر ميخواند آنرا و من ميدانم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله آن دو ركعت را بجا مياورد و لكن قوم تو اهل يمن طبقات پس او باشند نماز ظهر را ميخواندند سپس ميان ظهر و عصر نماز ميخواندند و نماز عصر ميخواندند سپس ميان عصر و مغرب نماز ميخوانند حقا نيكو كردند.
امينى" قدس الله تربته" گويد: عجيب است از فقاهت خليفه وقتيكه با شلاقش جلوگيرى ميكرد از نمازيكه ثابت شده از طريق سنت كه رسول خدا صلى الله عليه و آله آنرا خواند و هرگز ترك نكرد بعد از عصر چنانچه در كتاب صحاح وارد شده و عايشه بان خبر داده و گفته قسم بان خدائيكه پيامبر را در جوار رحمت خود برد آنرا ترك نكرد تا خدا را ملاقات نمود، خداى تعالى را ملاقات نكرد تاآنكه سنگين بود از نماز، و بسيارى از اوقات بود كه نشسته ميخواند آنرا يعنى دو ركعت بعد از عصر را و گفت: هرگز ترك نكرد پيامبر صلى الله عليه و آله دو سجده بعد از عصر را نزد من و گفت نبود پيامبر خدا صلى الله عليه و آله كه آنرا در نهائى و آشكارا ترك كند، و گفت: نبود پيامبر صلى الله عليه و آله كه بيايد پيش من در روزى بعد از نماز عصر مگر آنكه دو ركعت نماز ميخواند.
و در عبارت بيهقى: ايمن گويد: كه عمر نهى ميكرد از نافله بعد از عصر و ميزد مردم را بر آن، پس عايشه گفت راست گفتى و لكن پيامبر صلى الله عليه و آله آن دو ركعت را بجا مياورد.
م- و در حاشيه" الاجابه" زركشى ص 91 نقل از ابى منصور بغدادى در استداركش از طريق ابى سعيد خدرى است گويد: عمر ميزد بر سر مردم بر آن دوركعت يعنى نماز بعد از سفيدى صبح تا طلوع آفتاب و بعد از نماز عصر تا غروب آفتاب، پس ابو سعيد ديد كه پسرزبير را كه آنرا ميخواند گويد: پس او را نهى كردم پس مرا گرفت و رفتيم پيش عايشه پس باو گفت اى مادر مومنين بدرستيكه اين مرا منع ميكند... پس عايشه گفت: من ديدم كه رسول خدا صلى الله عليه
و آله آنرا بجا مياورد.
و پيروى كردند اثر آنحضرت صلى الله عليه و آله را در آن صحابه و تابعين در طول زندگانى آنحضرت و بعد از آن و از كسانيكه روايت شده از او رخصت و اجازه در نافله بعد از عصر امام اميرالمومنين على عليه السلام و زبيرو ابن زبير و تميم دارى، و نعمان بن بشير و ابو ايوب انصارى و عايشه ام المومنين و اسود بن يزيد و عمرو بن ميمون و عبد الله بن مسعود، و اصحاب او بلال و ابو الدرداء و ابن عباس ومسروق، و شريح، و عبد الله بن ابى الهذيل، و ابو برده و عبد الرحمن بن اسود، و عبد الرحمن بن بيلمانى، و احنف بن قيس است و بودند بر اين عهد تا آنكه صاحب شلاق آنرا شكست و در نزد او چيزى نبود كه بان متوسل بر نهى و زجر بر آن شود جز ترس اينكه مبادا مردمى بيايند و اتصال دهند ميان نماز عصر و مغرب را بنماز.
آيا كسى نيست كه از او سئوال كند علت كراهت اين اتصال چيست و حال آنكه نيست براى او از طرف شريعت هيچ حقيكه جلوگيرى از آن اتصال نمايد بر فرض كه او ديده است كراهت اين پيوست را پس براى چه نهى از دو ركعت ميكند و حال آنكه دو ركعت پر كننده نيستند فراغت بين دو وقت عصر و مغرب را، و بنابر فرض اينكه آن دو ركعت پر كند وقت بين عصر و مغرب را واجب بر او اين بود كه نهى كند از نمازيكه دراول وقت مغرب است غير از نماز واجبكه كراهت آنرا او ديده است و ليكن چه ارزش و قيمتى براى راى و اجتهاد اوست در حاليكه قطعا مردم آنرا در عصر پيامبر در حضور صاحب رسالت و ديده گان آنحضرت بجا آورده اند و آنجناب ايشانرا نهى نفرموده است.
آنگاه آنچه كه عمر ترسيده از اينكه مردمى بيايند كه اتصال دهند بين وقت عصر و مغرب را آيا علمش را از رسول خدا صلى الله عليه و آله مخفى مانده پس تشريع كرد برايشان اين دو ركعت را بعد از عصر يا آن كه ميدانست آنرا و اعتنا نكرد بان آيا پيش خليفه در كارها قوى تر از بصيرت وبينش پيامبر بزرگوار بود، بخدا قسم نه آن بود و نه اين لكن رسول خدا صلى الله عليه و آله همه اينها را ميدانست و نديد زيانى را بچيزيكه عمراز آن ترسيده بود.
و براى چه اين جماعت از اخيار از صحابه مستحق شلاق خوردن و رسوائى شدند در حضور گروهى از بيننده گان در جلوى ديده گان پيامبر بزرگوار در نزديكى مشهد و قبرپاكش و كسانيكه مياورند چيزيرا كه خليفه مكروه داشته بعد از اين مردمى از مردان آينده اند كه مرتكب آن نشدند يا اينكه نطفه هاى ايشان تا اين ساعت منعقد و بسته نشده و او خوداعتراف دارد كه ايشان از اين گروه نيستند، و شايد خليفه قصاص قبل از جنابت غير قصاص شده از او را جايز ميدانسته، بيا و تعجب كن.
و مثل اينكه خليفه در آرايش اين اختصاص را داشته كه غافل از گفته خودش بوده كه ميگفت: احتياط كنيد اين راى را بر دين پس جز اين نيست كه تنها راى از رسول خدا صلى الله عليه و آله موافق با واقع است چونكه خدا باو ارائه ميدهد و جز اين نيست كه راى در اينجازوركى و گمانست: و گمان بينياز نميكند از حق چيزيرا.

نوشتن دیدگاه