اكنون كه اين امر بر تو "خواننده ارجمند" آشكار و مدلل شد، با من بيا تا مطالب ابن كثير را مورد بررسى قرار دهيم كه در پيرامون اين حديث گفته: و چنين پنداشته كه اين حديث ناشناس و بلكه دروغ است باستناد روايتى كه بدست آورده حاكى از اينكه اين آيه در روز عرفه موسم حجه الوداع نازل گرديده و راستى جاى شگفتى است كه كسى قطع حاصل نمايد به ناشناس بودن يكى از دو گروه و دو دسته "از راويان" در روايات متعارضه در حاليكه هر دو در صحت همانند و برابر با يكديگرند كاش ميدانستم كه در كفه مقابل حديث "مورد نظر" ما كدام مرجح وجود دارد كه صحت آنرا ترجيح دهد و چه امرى كفه جانب اين حديث را سبك نموده و موجب عدم اعتدال در ميزان گرديده؟ با امكان معارضه ابن كثير بمانند گفتارش درباره جانب ديگر براى مخالفتى كه با آنچه ما درباره نزول آيه كريمه ثابت نموديم دارد؟ و آيا براى اين پندار ابن كثير مجوزى پسنديده وجود دارد؟ غير از اينكه او ميخواهد قرآن كريم را از اين نباء عظيم "امر ولايت و امامت" منحرف و جدا سازد؟ اگر نه چنين است؟ براى ابن كثير هم امكان داشت كه مانند سبط ابن جوزى در تذكره اش ص 18 او هم نزول آيه را دو مرتبه احتمال دهد كما اينكه "تكرار نزول" در مورد بسمله و آيات ديگرى كه در پيش "صفحه 157 "ذكر نموديم واقع شده، ابن كثير را شبهه ديگرى است كه در جلد 5 تاريخش در ص 214 ذكر نموده، داير بتاييد در انكار حديث شبهه مزبور عبارت است از پندار او در اينكه پاداش روز غدير "مذكور در روايت مزبور" اگر معادل باشد با روزه شصت ماه مستلزم اينست كه مستحب بر واجب برترى و فضيلت داشته باشد زيرا آنچه درباره روزه تمام ماه رمضان رسيده اينست كه ثواب آن معادل با ده ماهست، و اين "تفاوت" بى سابقه و ناروا و باطل است.
رد و ابطاهل اين شبهه و پندار بدو طريق نقض و حل صورت ميگيرد، اما رد نقضى بوسيله يكعده روايات بسيار زياد است كه براى ما مجال ذكر همه آنها "و حتى ذكر اكثر آنها" نيست، و اكتفا ميكنيم از آنها بچند حديث:
1- حديث: كسى كه ماه رمضان را روزه بدارد و شش روز از شوال را هم در دنبال آن قرار دهد يعنى روزه بگيرد مثل اينست كه تمام روزگار "عمر خود" را روزه داشته، اين حديث را مسلم بچند طريق در صحيح خود جلد 1 ص 323 و ابو داود در سنن خود جلد 1 ص 381 و ابن ماجه در سنن خود جلد 1 ص 524 و دارمى در سنن خود جلد 2 ص 21 و احمد در مسند خود جلد 5 ص 417 و 419 و ابن ربيع در " تيسير الوصول " جلد 2 ص 329- نقل از ترمذى و مسلم- با بررسى طريق روايت نموده اند و هر كس كه قايل باستحباب روزه اين شش روز است اتكاء و اسنادش بر اين روايت است.
2- حديث: كسى كه روزه بدارد شش روز بعد از فطر را، چنانست كه تمام سال را روزه داشته، حديث مزبور را، ابن ماجه در سنن خود جلد 1 ص 524 و دارمى در سنن خود جلد 2 ص 21 و احمد در مسندش جلد 3 ص 308 و 324 و 344 و در جلد 5 ص 280 و نسائى و ابن حبان هر دو در سنن خود با بررسى طريق روايت نموده اند و سيوطى صحت اين حديث را در جلد 2 " جامع الصغير " ص 79 تاييد نموده است.
3- رسول خدا صلى الله عليه و آله امر ميفرمود بروزه داشتن ايام البيض- يعنى- سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم "هر ماه" و ميفرمود مانند روزه داشتن تمام عمر يا مانند حال عمر است، اين حديث را، ابن ماجه در سنن خود جلد 1 ص 522 و دارمى در سنن خود جلد 2 ص 19 با بررسى طريق روايت نموده اند.
4- هيچ روزهائى از روزهاى دنيا براى عبادت محبوب تر نيست در نزد خدا از عبادت دهه "ذى حجه" و همانا روزه داشتن يك روز از آن معادل است با روزه داشتن يكسال و يكشب آن "در فضيلت"- معادل شب قدر است، اين حديث را، ابن ماجه در سنن خود جلد 1 ص 527 و غزالى در احياء العلوم جلد 1 ص 227 با بررسى طريق روايت نموده اند. و در كتاب اخير الذكر، "اين حديث نيز مذكور است": كسى كه سه روز از ماه حرامى را كه عبارتست از پنجشنبه و جمعه و شنبه روزه بدارد خدا بپاداش هر روز براى او عبادت نهصد سال ثبت ميفرمايد.
5- "زيادتى چاپ دوم" از انس بن مالك نقل شده كه گفت: گفته ميشد در ايام دهگانه "ذيحجه" بهر روز هزار روز، و درباره روز عرفه ده هزار روز، يعنى در فضيلت- اين موضوع را، منذرى در " الترغيب و الترهيب " جلد 6 ص 66 نقل از بيهقى و اصفهانى ذكر نموده.
6- روزه داشتن سه روز از هر ماه "معادل" روزه عمر است با افطار آن، حديث مزبور را احمد در مسندش جلد 5 ص 34، و ابن حبان در سحيح خود با بررسى طريق روايت نموده اند، و سيوطى در جلد 2 " الجامع الصغير " ص 78 صحت آنرا تاييد نموده، و نسائى و ابويعلى در مسند خود و بيهقى از جرير بطوريكه در جلد 2 جامع الصغير ص 78 مذكور است، روايت مزبور را بلفظ: روزه سه روز از هر ماه روزه عمر است، آورده اند.
و ترمذى و نسائى "بطوريكه در جلد 2 " تيسير الوصول " ص 330 مذكور است" با بررسى در طريق روايت نموده اند كه: هر كس، سه روز از هر ماه را روزه بدارد، اين "از حديث ثواب" معادل روزه عمر است، و خداى متعال در تصديق اين در كتاب خود اين آيه را نازل فرمود كه: " من جاء بالحسنه فله عشر امثالها " يكروز به ده روز، و اين حديث را بلفظى قريب باين، مسلم در صحيح خود جلد 1 ص 319 و 321 آورده، و نسائى از حديث جرير آورده كه: روزه داشتن سه روز از هر ماه "در ثواب" معادل روزه داشتن تمام عمر است، سه روز ايام البيض "زيادتى چاپ دوم" و اين روايت را حافظ منذرى نيز در " الترغيب و الترهيب " جلد 2 ص 33 ذكر نموده و ابن حجر در جلد 2 " سبل السلام " ص 234 آنرا ذكر و صحت آنرا اشعار نموده.
7- روزه داشتن روز عرفه مانند روزه داشتن هزار روز است، حديث مزبور را ابن حبان "بطوريكه در جلد 2 " الجامع الصغير " ص 78 مذكور است" از عايشه روايت نموده "زيادتى چاپ دوم" و طبرانى در " الاوسط " و بيهقى "بطوريكه در جلد 2 " الترغيب و الترهيب " ص 27 و 66 مذكور است" با بررسى در طريق آنرا روايت كرده اند.
8- "زيادتى چاپ دوم" از عبد الله بن عمر رسيده كه گفت: هنگاميكه ما با رسول خدا صلى الله عليه و آله بوديم روزه داشتن روز عرفه را معادل دو سال ميدانستيم، اين حديث را طبرانى در " الاوسط " روايت نموده و در نزد نسائى "بطوريكه در جلد 2 " الترغيب و الترهيب " ص 27 مذكور است" بلفظ- يكسال- است.
9- هر كس روز بيست و هفتم ماه رجب را روزه بگيرد خداى تعالى براى او ثواب شصت ماه ثبت ميفرمايد، اين حديث را، حافظ دمياطى در سيره خود "چنانكه در جلد 1 " السيره الحلبيه " ص 254 مذكور است"، با بررسى در طريق- روايت كرده، و صفورى در جلد 1 " نزهه المجالس " ص 154 آنرا روايت نموده است.
10- از ابى هريره و سلمان روايت شده، از رسول خدا صلى الله عليه و آله، باينكه: در رجب روز و شبى هست كه هر كس آنروز را روزه بدارد و آنشب را قيام بعبادت نمايد براى او است پاداش كسيكه صد سال روزها روزه بدارد و شبها قيام بعبادت كند. و آن "شب و روز" سه روز باقى مانده از ماه رجب است، اين حديث را شيخ عبد القادر گيلانى "بطوريكه در " نزهه المجالس " صفورى جلد 1 ص 154 مذكور است"، در " غنيه الطالبين " روايت كرده.
11- ماه رجب، ماه بزرگى است، هر كس يكروز از آنرا روزه بدارد خداوند "ثواب" سه هزار سال براى او ثبت- خواهد فرمود، "بطوريكه در " نزهه المجالس " صفورى ص 153 مذكور است" گيلانى اين حديث را در " غنيه الطالبين " روايت نموده.
12- كسى كه روز عاشورا روزه بدارد، گوئى تمام عمر را روزه گرفته، در تورات نوشته شده، اين روايت را صفورى در جلد 1 " نزهه المجالس " ص 174 ذكر نموده.
13- "زيادتى چاپ دوم" هر كس يكروز از محرم را روزه بدارد، براى او است بهر روزه "ثواب" سى روز روزه داشتن، "بطوريكه حافظ منذرى در " الترغيب " و الترهيب " جلد 2 ص 27 ذكر نموده" طبرانى اين حديث را در " الصغير " آورده.

نوشتن دیدگاه