پرسش و پاسخ

چند روز پیش خانمی برایمان ایمیلی فرستاد با این مضمون :
خانمی هستم محجبه ولی دخترم حجاب را رعایت نمی کند ، چه کنم ؟
سوالی که برای جوابش باید برگه های تاریخ را ورق زد ، کتاب روانشناسان را دوره نمود ، حرف جامعه شناسان را شنید و .... البته از همه مهمتر آموزه های دینی را بررسی نمود.
در جواب این سوال کتابها می توان نگاشت و قلمها فرسود ؛ ولی بر ان شدیم که جواب را به صورت مختصر و البته مفید و در حد توانمان و با استفاده از روایات معصومین (علیهم السلام) (که بهترین راه را به ما نشان می دهند) بنویسیم. وچون این مساله یک مساله فراگیر و مبتلابه است و جامعه امروز ما با ان درگیر می باشد، بهتر دیدیم که جواب را برای سایرین به نمایش بگذاریم تا بتوانیم در این آشفته بازار حجاب راه کاری را ارایه نموده باشیم.

پاسخ :
با تقدیم سلام و عرض تشکر
خواهر گرامی در ابتدا از اینکه شما ملتزم به حجاب هستید و مساله حجاب به دغدغه شما تبدیل شده بسیار خرسندیم. چون حجاب نه یک مساله شخصی بلکه بیشتر مساله ای اجتماعی می باشد و زن مسلمان در قبال جامعه مسوول است.
در جواب سوال شما ما به صورت کلی و ریشه ای به مطلب نگاه می کنیم و مخاطبمان عام است و شخص شما را به تنهایی شامل نمی شود که با مطالعه آن شاید شما بتوانید مشکل کارتان را پیدا نمایید و در صدد رفع آن برایید.
مساله مورد بحث و مسایلی از این قبیل جواب های آشکار و روشنی دارد که ما متاسفانه چشم بر آنها می بندیم و خود را به تجاهل می زنیم. مانند کبک که سر درون خاک می برد به امید اینکه دیگران او را نبینند.
خواهرم علت های متعددی وجود دارد که انسانها از راه مستقیم خارج شده و طریق ناصواب را برمی گزیند.
این علتها را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود :
1- علتها و مشکلات شخصی و تربیتی 2- علتها و مشکلات اجتماعی
برای روشن شدن مطلب سعی می کنیم به صورت دسته بندی شده و به دور از توضیحات اضافی و ملال اور سر فصل مطالب را برای شما بیان نماییم.
مشکلات شخصی :
1- لقمه حرام :
یکی از مهمترین عوامل انحراف انسان و جامعه و نابودی آنها ، لقمه حرام است که در متون اسلامی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. انسانی که لقمه ای از حرام می خورد اولین گام را در راه انحراف برمی دارد.
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در مورد کسی که لقمه‌ای حرام بخورد، می‌فرمایند: تا چهل شب نمازش قبول نمی‌شود و تا چهل روز دعایش مستجاب نمی‌شود و هر گوشتی که در بدن او از حرام روییده شده آتش به آن سزاوارتر است و جز این نیست که یک لقمه هم گوشت را در بدن می‌رویاند(بحارالانوار: ۶۳/۳۱۴)
امام صادق(علیه السلام) در مورد تأثیر لقمه حرام در نطفه انسان می‌فرمایند :
درآمد حرام در فرزندان اثر (نامطلوب) می‌گذارد و هدایت آنها را دچار مشکل می‌کند(کافی: ۵/۱۲۵)
اگر فرزند از لقمه حرام  به وجود آمده باشد طبق روایت تربیت ان مشکل می شود تا انجا که گاهی پیش می آید که به هیچ وجه تربیت صحیح ان ممکن نمی شود.

2- تربیت نادرست :
دختر از کودکی باید مورد توجه باشد. آشنایی دختر از سنین پایین با حجاب و عادت دادن آن به چادر یک راهکار بسیار موثر می باشد. چه خوب است از کودکی برای او چادر بدوزند و دختر بچه در بازی های کودکانه از آن استفاده نماید. متاسفانه امروزه شاهدیم که خانواده ها دختران را حتی تا سنین نزدیک به بلوغ به صورت برهنه وارد اجتماع می نمایند و دختر هنگام بلوغ هیچ آشنایی با حجاب که ندارد هیچ ، عادت به برهنگی نموده و حیا و عفت او نیز کاهش می یابد و نمایان بودن بدنش مقابل نامحرمان ترسناک و قبیح به نظرش نمی آید.
مساله مهم دیگر تربیتی ان است که از سنین پایین و کودکی نماز خواندن به او آموزش داده شود  و نمازها را به موقع بخواند که : ان الصلاه تنهی عن الفحشا و المنکر .
کسی که نماز را کوچک شمارد دیگر نمازش قدرت نجات از فحشا و منکر را ندارد ، پس امکان اینکه انسان به منکرات مبتلا شود بسیار است.
البته در مساله تربیتی سخن بسیار است که در این مجال کوتاه نمی گنجد.

3- گوش دادن به موسیقی :
متاسفانه امروزه با وجود تلویزیون و رادیو و ... در تمام خانه ها گوش دادن به موسیقی به یک امر عادی تبدیل شده و هیچ کس به این مساله حساس اهمیت نمی دهد. تلویزیون از صبح تا شب در خانه های ما  موسیقی پخش می کند و خرابی ها و آسیب های جبران ناپذیری را بر ما وارد می نماید .
توجه شما را به چند روایت در مورد مضرات موسیقی جلب می نمایم .
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: زمانی كه در خانه كسی به وسیله موسیقی زنان و مردان گرد هم آیند شیطان نَفَسی شیطانی در او می دمد كه بعد از آن غیرت را از دست می دهد. (وسایل الشیعه ،ج 12، ص 232)
امام صادق (علیه‎ السلام ) فرمودند : نواختن موسیقی نفاق را در دل می رویاند همان طوری كه آب، سبزه را می رویاند.(اصول كافی، ج 6، ص 432.)
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: فرشتگان به خانه ای كه شراب و وسائل موسیقی و قمار در آن باشد وارد نمی شوند. دعای اهل خانه مستجاب نمی گردد خیرو بركت هم از آنها می رود. (اصول كافی، ج 6، ص 432)
بنابراین به شما توصیه می کنیم که به هیچ وجه حتی برای لحظات اندک هم موسیقی گوش ندهید و صدای موسیقی در منزلتان پخش نشود.

4- مشاهده فیلمها و تصاویر کذایی :
متاسفانه با وجود امکانات صوتی و تصویری گسترده در منازل ، فرزندانمان از کودکی با دیدن تصاویر نامناسب پرورش می یابند. خانم هایی که بی حجاب و طبق آخرین مد در فیلمها بازی می کنند (اعم از ایرانی و خارجی) بهترین معلم برای منحرف کردن دخترانمان هستند. وقتی بازیگران زن با بدترین پوشش در فیلم ها جلوی دیدگانمان رژه می روند چگونه توقع دارید که دخترانمان آن چنان که می خواهیم لباس بپوشند ، سخن بگویند ، رفتار کنند و ... نه خیر کودکان ما از بدو تولد خارج از اختیار ما در دانشگاه بزرگ صدا و سیما تعلیم می بینند و کاملا از دسترس ما خارج می شوند. پس توصیه می شود تا جای ممکن کودک از بدو تولد از این برنامه ها دور باشد و دیدن این گونه فیلم ها برای هیچ کس توصیه نمی شود.
البته عوامل متعدد دیگری هم وجود دارد که مجال بررسی آنها خارج از حوصله این مقال است.

مشکلات اجتماعی :
با کمال تاسف مشاهده می شود که جامعه بشری روز به روز به سوی انحطاط و زوال آداب و اصول اخلاقی پیش می رود و فساد و فحشا تمام جوامع بشری را در بر گرفته است. با این حساب ما نیز که معاشرت با انسانها در جامعه بشری جزء لاینفک زندگیمان است ، در معرض خطرات و آسیبهای این انحطاط بشری هستیم. بنابراین کار بسیار دشوار به نظر می رسد و انسان باید با مراقبتهای شدید و با قرار نگرفتن در مواضع و جریان هایی که ممکن است او را با خود به قهقرا ببرد ، و با همسو نشدن و دوری از آنها خود و خانواده اش را بیمه نماید.
متاسفانه در جامعه ما ازدواج رنگ باخته و دیگر جوانان به راحتی زیر با آن نمی روند. طبق آمارهای موجود در 10 سال گذشته سن ازدواج دختران از 18 سال به 28 سال پیش رفته که این یک نوع فاجعه می تواند باشد. سنتهای اسلامی و روایات بر زود ازدواج کردن جوانان تاکید بسیار دارند تا آنجا که کسی را که ازدواج نکرده کامل الایمان نمی دانند و تنها راه کامل شدن دین را ازدواج می دانند.
دخترانمان به بهانه درس خواندن و ادامه تحصیل از زیر بار مسوولیت تشکیل خانواده شانه خالی می کنند وبه دانشگاه می روند. دانشگاهی که فقط در آن آموزش علم نیست ،که جوانان ما در آن آموزش بی حیایی و بی عفتی می بینند.  کسی که می خواهد کسب علم نماید را با انواع و اقسام آرایش و لباسهای آنچنانی و مد و ... چه کار؟!. تحصیل علم جهاد است . آیا این وضع دانشگاههای ما مناسب باجهاد است؟
نه خیر دخترانمان را با فرستادن به این دانشگاه ها به کام  شیطان می فرستیم . گهگاه شنیده می شود که می گویند : باطن انسانها ملاک است نه ظاهر آنها . این کلام بسیار بسیار اشتباهی است. ظاهر انسانها بیانگر باطن آنهاست ،که رنگ رخساره خبر می دهد از سرّ درون.
انسانی که بی حجاب در مقابل نامحرمان قرار می گیرد در واقع معصیت کار است و ربطی به باطن و ظاهر ندارد و کسی که معصیت خدا را می کند و جرأت می نماید در مقابل خداوند مخالفتش را نمایان کند چگونه می تواند انسان قابل اعتمادی باشد.
گاهی می گویند که انسان اگر خودش خوب باشد مکان نمی تواند در او تاثیر بگذارد.
این کلام تا اندازه ای درست است اما آیا ما به آن اندازه خوب هستیم؟ این خوبی برای معصومین و اولیاءالله است و هر کسی را شامل نمی شود. ما خودمان را فریب ندهیم.
متون اسلامی به ما فرمان می دهد که اگر در جایی نمی توانید دینتان را حفظ کنید از آن مکان کوچ کنید.
خداوند در کتاب شریفش می فرماید : الم تکن ارض الله واسعة فتهاجروا فیها ( سوره نساء ایه 97 )
لازم نیست که انسان خود را در معرض گناهان قرار دهد تا پس از به گناه افتادن توجیه کند که جو و جامعه خراب بود. این توجیه ها در محکمه عدل الهی ارزش و اعتباری ندارد.
پس توصیه می شود که دخترانمان در این وضعیت فعلی دانشگاه ها و فضای بسیار نامناسب آنها ، به دانشگاه نروند و در مراکز آموزشی که اختلاط دختران و پسران در آن نیست به ادامه تحصیل بپردازند.
مساله مهم و خطر بسیار عظیم اجتماعی دیگر مساله اشتغال زنان و دختران در فضاهایی است که مربوط به آقایان است. این اختلاط آقایان و خانم ها در کارهای اداری و غیره، بزرگترین جنایت در حق جامعه اسلامی و انسانی است. چگونه می شود و یک مسلمان به خود اجازه می دهد که ناموسش (دختر یا همسرش) در اتاقی تنها با مردی نامحرم هر روز از صبح تا بعداز ظهر بماند. (بیشتر اداره جات این گونه اند). چگونه ممکن است که یک مسلمان با این مطلب کنار آید. مگر این همه در روایات تاکید نشده و از اختلاط نامحرمان برحذر داشته نشده ایم. مگر نشنیده اید روایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) را که می فرمایند : شیطان به حضرت موسی (علیه السلام) گفت : ای موسی ! با زنی که به تو محرم و یا حلال نیست خلوت مکن (تنها مباش) ، به خاطر آنکه هیچ مردی با زن نامحرمی خلوت نمی کند ، مگر این که من همراه آن دو هستم. (و خودم شخصا آن دو را برای گناه و رابطه نامشروع تحریک و وسوسه می کنم).(بحار الانوار : ج 13 ص 350)
امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در باره سخن گفتن با زن نامحرم فرمود:
« عباد الله! اعلموا... محادثة النّساء تدعوا الی البلاء و بزبغ القلوب. و الرّمق لهنّ یخطف نور ابصار القلوب و لمح العبون مصائد الشّیطان ».
ای بندگان خدا ! بدانید که... گفتگو و اختلاط مردان با زنان نامحرم سبب نزول بلا و بدبختی خواهد شد، و دل ها را منحرف می سازد (بحارالانوار ج 74 ص 291)
امام صادق در حدیث مناهی فرمود: «رسول خدا فرمان داده بود که زن مسلمان با مردان نامحرم بیش از پنج کلمه (که آن هم در موضوعات ضروری باشد) سخن نگوید». (وسائل الشیعه، ج 20، ص197)
مساله مهم دیگر مساله ربا می باشد که در جامعه و بازار امروز به مساله ای عادی مبدل شده است. معاملات بانک ها ربوی است و در بازار نزول و ربا نُقل و نبات است. گرفتن سود پول زرنگی و کار بلدی است.
قال النبی ‏صلی الله علیه وآله وسلم:
«یأتی علی الناس زمان لا یبقی أحد الاّ أكل الرّبا فاِن لم یأكله أصابه من غباره‏» : روزگاری خواهد آمد كه كسی نمی‏ماند مگر این كه ربا می‏خورد و اگر ربا نخورد، غبارش بر او می‏ نشیند.(مستدرك الوسائل، ج 13، ص 333، ح 18)
قال النبی ‏صلی الله علیه وآله وسلم:
«یأتی علی النّاس زمان یستحلّ فیه الرّبا بالبیع و الخمر بالنّبیذ و السّحت بالهديّة»روزگاری براین مردم خواهد آمد كه ربا را به اسم خرید و فروش، شراب را به اسم نبیذ و رشوه را به اسم هدیه، حلال بشمرند.(بحار الانوار ، ص 332،ج)
امام صادق (‏علیه السلام) می فرمایند: «اذا أراد اللَّه بقوم هلاكاً ظهر فیهم الرّبا: هرگاه خداوند هلاك قومی را اراده كند، ربا در بین آنان آشكار می‏شود. (وسائل الشیعه، ج 18، ص 123، ح 17)
امام صادق (علیه السلام) می فرماید:«اذا اراد الله بقوم هلاكا ظهر فیهم الربا»: «هنگامى كه خداوند اراده هلاكت قومى را كند ربا در میان آنها ظاهر مى گردد» (وسائل الشیعه : ج 18 ص 123)
آیا چنین جامعه ای رنگ و روی صلاح را به خود می بیند؟(در قسمت قبل به اثرات مخرب لقمه حرام اشاره کردیم).
در آخر با یک معادله ساده اوضاع نابسمان جامعه را برای شما بیان می کنیم : دانشگاه ها مملو از دختران ، فضا برای پسران کمتر از دختران ، امکان دسترسی به شغل برای دختران مهیا تر از پسران ، عدم رغبت به ازدواج از ناحیه پسران به دلیل نداشتن شغل مناسب و بالارفتن توقع دختران تحصیل کرده ( دختر لیسانسه زیر بار ازدواج با پسر دیپلمه نمی رود) ، بالا رفتن سن ازدواج ، بالا رفتن فساد و فحشا در جامعه ، تزلزل خانواده ، تزلزل جامعه ، جرم و جنایت فراگیر و ...
سخن برای گفتن زیاد و حوصله ها اندک ، اما چه کنیم که درد زیاد است و سینه ضیق .
از طولانی شدن جواب عذر خواهی می کنم و باید به عرض برسانم که نگه داشتن ایمان در آخرالزمان از نگهداشتن  گوی گداخته شده از آتش در کف دست مشکل تر است و خیر و صلاح در انزوا.
با آرزوی توفیقات روزافزون برای شما
والسلام علیکم و رحمه الله
مؤسسه جهانی سبطین علیهماالسلام