روشن است كه ما دوران حكومت و سالهاى زمامدارى امام مهدى عليه السلام را تنها مى توانيم از طـريـق روايـاتـى كـه حـدود آن را بيان مى كند بشناسيم. و روايات رسيده در اين مورد مختلف است:
1 - دسـتـه اى از روايـات، مـدت حـكـومـت او را، پـس از قـيـام جـهـانـى اش 7 سال عنوان مى سازد.
2 - بـرخـى از روايـات، ايـن دوران درخـشـان را بـه حـدود 20 سال تعبير مى كند.
3 - دسته سوم از 70 سال سخن مى گويد.
4 - و رواياتى هم هست كه عدد ديگرى را نشان مى دهد.
اما به نظر نگارنده، روايات دسته دوم كه سالهاى حكومت آن حضرت، پس از قيام براى اصـلاح جـهـان را، حـدود 20 سـال عـنـوان مى كند بيشتر است و بدان دسته بهتر مى توان اعـتـمـاد كـرد. چـرا كـه ايـن گـروه از روايـات از امـامـان اهـل بـيـت عليهم السلام كه خداوند آنان را از هر لغزش و اشتباه و پليدى، پاك و پاكيزه ساخته، رسيده است.
اينك برخى از آن روايات:
1 - امام صادق عليه السلام در اين مورد فرمود:
ملك القائم منا تسع عشرة سنة و اءشهرا.(1)
يـعـنـى: حـكـومـت درخـشـان و شـكـوهـبـار قـائم مـا، نـوزده سال و چند ماه خواهد بود.
2 - و در بيان ديگرى مى فرمايد:
يملك القائم عليه السلام تسع عشرة سنة و اءشهرا.(2)
يـعـنى: قائم عليه السلام حدود نوزده سال و چند ماهى پس از قيام جهانى اش حكومت خواهد كرد.
3 - جـابـر بـن يزيد جعفى از حضرت باقر عليه السلام پرسيد كه: (سرورم! قائم عـليـه السـلام در روزگـار خـويـش چـه مـدت بـه تـدبير امور و تنظيم شئون امت و حكومت عادلانه جهانى مى پردازد؟)
حـضـرت فـرمـودنـد: (از روز قـيـام او تـا رحـلتـش، حـدود نـوزده سال، فاصله است.)(3)
روشن است كه اين روايت با دو روايت رسيده از امام صادق عليه السلام تناقض و تضادى نـدارد. چـرا كـه طـبق رواياتى كه در بخش ظهور آمد، قيام جهانى آن حضرت اندكى پس از ظـهـورش خواهد بود و قيام و ظهورش ‍ برخلاف پندار بسيارى در دو مرحله خواهد بود، نه يك مرحله.
------------------------------------------
1-غيبت نعمانى، باب 26، ص 331، روايت 2 و بحارالانوار، ج 52، ص 298.
2-غيبت نعمانى، باب 26، ص 331، روايت 1 و بحارالانوار، ج 52، ص 299.
3-غيبت نعمانى، باب 26، ص 332 و بحارالانوار، ج 52، ص 298.
--------------------------------------
آيت الله سيد محمد كاظم قزوينى