‏ او چهار سال از عمر خود را در سايه جدّش، سبط شهيد پيامبر، سپرى‏كرد واز صبغه الهى كه در زندگى امام حسين تجلّى يافته بود، برخوردارگشت. بى‏گمان فاجعه جانگداز كربلا، بر شخصيّت امام باقر كه لحظه به‏لحظه شاهد صحنه‏هاى آن بود، تأثير خود را گذاشت چرا كه بنابر برخى‏روايات، آن‏حضرت از جمله كسانى بود كه همراه با بقيه بنى هاشم در اين‏ماجرا حضور داشت.
امام پس از اين فاجعه 19 سال و 60 روز در سايه پدر بزرگوارش، سيّد الساجدين، به سر برد (1) كه حيات او نمونه‏اى والا از زندگى ربّانى بودو پرتو اين حيات، طريق سالكان حق را تا به امروز روشنى بخشيده است.
از همان روزهاى آغازين حياتش، خطوط امامت در سيمايش آشكاربود. در حديثى از ابو الزبير محمّد بن مسلم مكّى آمده است كه گفت: نزدجابر بن عبداللَّه بوديم كه على بن الحسين و فرزندش محمّد كه هنوز كودك‏بود، وارد شدند. جابر، آن‏حضرت را در آغوش گرفت، على بن الحسين‏خطاب به فرزندش فرمود: سر عمويت را ببوس، محمّد به جابر نزديك‏شد و سر او را بوسيد، جابر كه بينايى‏اش را از دست داده بود، پرسيد: اين‏كيست؟ على بن الحسين پاسخ داد: اين محمّد پسر من است. جابر او را درآغوش گرفت وگفت: اى محمّد! رسول خداصلى الله عليه وآله بر تو سلام فرستاده،پرسيدند: چطور؟! گفت: پيش رسول خدا بودم و حسين در اتاق‏آن‏حضرت مشغول بازى بود، پيامبر فرمود:
اى جابر: فرزندم حسين را پسرى است كه على خوانده مى‏شود چون‏روز قيامت فرا رسد، منادى بانك بر آورد كه سيد العابدين برخيزد. درآن هنگام على بن الحسين بر مى‏خيزد، براى اين على پسرى به دنيا خواهدآمد كه محمّد نام دارد. اى جابر چنانچه او را ديدى سلام مرا به او برسان‏و بدان كه عمر تو پس از ديدار او، اندك خواهد بود.
پس از اين ديدار ديرى نپاييد كه جابر جهان را بدرود گفت. (2)
امام محمّد باقر پس از رحلت پدرش، امامت مردم را عهده دار شد.
-------------------------------------------------------
1-همان مأخذ، ص‏217.
2-بحارالانوار، ج‏46، ص‏227.
---------------------------------------------------
نويسنده: آيت الله سيد محمد تقي مدرسي
مترجم: محمد صادق شريعت