ژروايـات فـراوان و روشـنـى دربـاره ايـن زلزله وجـود دارد بـه گونه اى كه برخى از مـكـانـهـا و خـسـارتـهـاى آن و حـتى وقت آن را پيش از ورود سپاهيان غربى مشخص مى سازد. گـرچـه از بـعـضـى روايـات اسـتفاده مى شود كه سپاه غرب بهنگام وقوع زلزله در دمشق بـسـر مى برد. همچنين احاديث، اين زمين لرزه را ((الرجفة، والخسف، و الزلزله)) (تكان شديد، فرو رفتن، لرزش) مى نامد، مانند روايتى كه از امام باقر(ع) (از اميرمؤ منان (ع)) نقل شده است. كه فرمود:
((وقتى در شام دو گروه نظامى اختلاف كنند، نشانه اى از نشانه هاى الهى آشكار مى شـود، پـرسـيدند: اى اميرمؤ منان آن نشانه چيست؟ فرمود: زمين لرزه اى در شام رخ مى دهد كـه صـد هـزار در اثـر آن هـلاك مى گردند و اين را خداوند رحمتى براى مؤ منان و عذابى براى كافران قرار مى دهد. وقتى آن هنگام فرا رسد، نظاره گر سوارانى داراى اسبهاى سفيد و درفشهاى زرد رنگ، باشيد كه از مغرب روى مى آورند تا وارد شام مى شوند و در آن لحـظـات اسـت كـه فـريـاد و بـى تـابـى بزرگ و مرگ سرخ فرا مى رسد. وقتى آن وضـع پـيـش آمـد پـس بنگريد فرو رفتن آبادى اى از روستاهاى دمشق را كه به آن حرشا (خريشا مرمرستاـ نسخه بدل) مى گويند، در اين هنگام فرزند هند جگرخوار (سفيانى) از بيابان خروج كرده و بر منبر دمشق قرار مى گيرد در اين بحبوحه در انتظار ظهور حضرت مهدى (ع) باشيد.))(1)
و احـتـمـال مـى رود زلزله مـذكـور در ايـن روايـت و روايـات ديـگر غير از فرو رفتن دمشق و اطراف آن باشد و ممكن است بين آن دو فرو رفتن، مدتى طولانى يا كوتاه فاصله باشد. اما اينكه چرا آن زلزله براى مؤ منان رحمت و براى كافران عذاب خواهد بود؟ ممكن است علت آن ايـن بـاشد كه به خانه هاى كافران و پيروانشان زيان وارد مى شود، نه بر مؤ منان مـسـتضعف، و يا اينكه به سبب آن زلزله و يا پس از آن تغييراتى سياسى بنفع مؤ منان، صورت مى گيرد.
و در روايات ديگر دو مكان را مشخص ساخته است كه در آنها زمين فرو مى رود بنام: حرستا و جابيه، و به نظر مى رسد كه كلمه حرستا در اين روايت اشتباه ذكر شده است چنانكه در روايت مربوط به لشكريان غرب خواهد آمد، و ديوار غربى مسجد دمشق خراب مى شود.
مـنـظـور از عبارت ((اسبهاى سفيد)): اسبهاى ابلق غربى هاست كه گوشهاى آنها بريده شده و وسيله سوارى آنهايند.
و مـقـصـود از پـسر جگرخوار: يعنى فرزند هند زن ابوسفيان، زيرا سفيانى از فرزندان معاويه است چنانكه خواهد آمد و در روايتى محل خروج سفيانى از ((وادى يابس)) (بيابان خشك) آمده كه در منطقه حوران نزديك اذرعات (درعا) در مرز سوريه و اردن قرار دارد.
-----------------------
1-بحار، ج 52، ص 253.
------------------
على كورانى