احوال و آثار حضرت آيت الله حاج سيداحمد ميرخانى

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

الناس من جهة التمثال اكفآء ابوهم آدم و الام حواء فان يكن لهم فى اصله شرف يفاخرون به فالطين و الماء مالفخر الا لاهل العلم انهم على الهدى لمن استهدى آدلاء ففز بعلم تعش حيابه ابدا الناس موتى و اهل العلم احياء شادروان آية الله حاج سيد احمد ميرخانى ((قدس سره )) از اجله علما معاصر شيعى و از سادات سند، عالمى عامل و عارفى كامل بودند اين سخن نه گزاف بلكه بر بنياد عمل و سلوك ايشان قوليست كه جملگى برآنند و حديثى است متواتر از ثقات .
اين عالم بزرگوار بر طبق شجره موجود به چهل و هفت واسطه سلسله بنياد سيادتش به حضرت سيدالساجدين ، زين العابدين امام على بن حسين بن على بن ابى طالب عليهم السلام و سيدة نساءالعالمين فاطمه اطهر ميرسد ((شرح مهربانى ، ص 19)) آيات الاحكام ، ج 2، مقدمه .
همه قبيله او عالمان دين و اهل منبر و هنر بوده اند، مرتبه علمى و مقام فقهى و نفوذ اجتماعى سيد ميرخان در عصر صفويه اظهر من الشمس است ، پدر شادروان آية ا... ميرخانى آقا سيدمصطفى ميرخانى از علماء مشروطه خواه در انتخابات دوره اول مجلس شوراى ملى به اقتضاى عصر بر اساس تقوى و تهذيب از سوى صنف سمسار تهران به نمايندگى برگزيده شد، آقا سيدمرتضى عم هنرمند آية الله ميرخانى بنيانگذار اولين مدرسه نوين تهران بود و در كنار كتابت آثار ارزنده دينى و ادبى از تلاش فرهنگى فروگذار نميكرد و بنى اعمام ايشان مرحومان آقا سيدحسن و آقا سيدحسين بنيانگذاران انجمن خوشنويسان ايران بودند، و نيز اخوانشان در عرصه طب و حكمت و رياضيات صاحب عنوان و استعداد بودند رحمة الله عليهم .
در اين طيف از علم و هنر و تعهد اخلاقى و اجتماعى و مذهبى آية الله حاج سيداحمد ميرخانى بسال هزار و دويست و نود شمسى ديده بجهان گشود برسم متداول خاندان در كودكى به تحصيل علوم مقدماتى پرداخت و در سن هيجده سالگى به اتفاق والده ماجده به عزم ادامه تحصيل و ديدار والد كه در نجف اشرف بودند راهى پايتخت كشور عشاق شدند، مرگ پدر در سال هزار و سيصد و نه هجرى شمسى موجب فترت امور و بازگشت ايشان به ايران گرديد هر چند موفقيت در امور تجارى و احترام قاطبه اهالى موقعيتى مناسب را در اين رشته براى او مهيا ميساخت اما اوضاع اجتماعى آنروزگار و نيازهاى حوزه هاى علميه ايران بحضور بازماندگان خاندانهاى علمى و ادامه راه بزرگان سلف ايشان را به ادامه تحصيل علوم دينى واداشت ، در سال هزار و سيصد و دوازده تا هزار و سيصد و پانزده هجرى شمسى كه به حوزه علوم دينى مشهد وارد شدند در تهران خوشه چين محضر علماى عصر بودند و پس از دهسال حضور در مشهد با بازگشتى موقتى بتهران عزم حوزه علميه قم كرده و سه سال نيز يعنى تا سال هزار و سيصد و سى و سه هجرى شمسى كه به تهران بازگشتند در قم بمباحثه و بحث و درس و تدريس و تحرير تعليقه و حواشى بر متون فقه و اصول اشتغال داشتند، در شناخت استادان ايشان لازم به ذكر است كه بعد از اتمام مقدمات نزد مرحوم حاج شيخ محمود كلباسى در كربلاى معلى در مشهد آغاز به تحصيل ادبيات نمود و بمحضر اديب نيشابورى مدرس نام آور مطول سعد تفتازانى پيوست سپس شرح لمعه و معالم و قوانين را نزد آقا حاج سيداحمد يزدى از فضلاى حوزه مشهد بپايان بردند و رسايل و مكاسب را از مرحومان حاج شيخ هاشم قزوينى و حاج شيخ مجتبى قزوينى كسب نمودند و كفاية الاصول را در تهران از حوزه درس شادروان حاج شيخ محمدتقى آملى و مرحوم ميرزا مهدى آشتيانى تحصيل كردند، پس در بلده طيبه مباركه قم فيض محضر و استماع درس خارج حضرت آية الله بروجردى و حضرت آية الله حجت تا اواسط مباحث عقليه بپايان رسانيدند و در نهايت با اشاره و اجازه حضرت آية الله بروجردى ماءمور تهران شدند.
از زمان ورود دوم بتهران يعنى سال هزار و سيصد و سى و سه هجرى شمسى از بام تا شام اوقات عاليه اين بزرگمرد به انجام رسالت دينى و اجتماعى و فرهنگى گذشت و تا آخرين لحظات حيات به صدق ماءمور من الله و بقول ناصر خسرو قباديانى معتقد بودند كه :
نماند هر چه آن از مرد ماند
بماند آنچه آنرا برفشاند
پس به انجام صالحات باقيات متعدد كمر همت بستند از آن جمله :
1 - تكميل ساختمان مسجد ولى عصر ((عج )) واقع در خيابان آذربايجان غربى ((حشمت الدوله ))
2 - تشكيل كتابخانه عظيم مسجد ولى عصر ((عج )) با حدود سى هزار جلد كتاب همراه با سالن سخنرانى و اجتماعات .
3 - تاءسيس مكتب ولى عصر ((عج )) مؤ سسه آموزش عالى اسلامى براى بانوان در سال هزار و سيصد و پنجاه و دو شمسى با همكارى چند از استادان حوزه و دانشگاه .
4 - تاءسيس بنياد خيريه مكتب ولى عصر ((عج ))
5 - تاءسيس مؤ سسه صدوق جهت تعليم و تربيت ايتام و كودكان بى سرپرست در جوار مرقد ابن بابويه ((پل سيمان شهر رى )) با كمك عده اى از افراد نيكوكار.
6 - تاءسيس نخستين دانشگاه آزاد اسلامى در رودهن و ايجاد خوابگاهى براى دانشجويان آن
7 - تاءسيس مجتمعهاى دينى رفاهى شامل مسجد، حمام ، دستشوئيهاى عمومى و غسلخانه در روستاهاى اطراف تهران ، كرج ، شهريار بيش از سى مورد تعيين موقوفات جهت خودگردانى اين مراكز.
8 - فعاليتهاى فرهنگى تبليغى در خارج از كشور بمنظور پشتيبانى از جامعه تشيع به ويژه در زمان امام موسى صدر در لبنان .
9 - اعزام روحانيان به قصبات و شهرهاى استان مركزى بمنظور تبليغ احكام و معارف اسلامى .
10 تشويق مردم به ايجاد هياءتهاى مذهبى و شركت منظم و مستمر در اين هياءتها و تربيت اقشار مختلف مردم و آشنا كردن آنها با معارف اهل بيت عصمت سلام الله عليهم اجمعين .
احياى مواريث :
كمك و نظارت در ترجمه جلد پانزدهم بحارالانوار به ترجمه آقاى موسوى همدانى كمك و نظارت در ترجمه جلد شانزدهم بحارالانوار به ترجمه آقاى موسوى همدانى اهتمام براى چاپ دوره بيست و چهار جلدى مرآت العقول علامه مجلسى و چاپ آثار بسيار ديگر از مواريث اسلامى .