یكی از اوصاف ماه رمضان كه در برخی از روایات و ادعیه بدان تصریح شده است، صفت مبارك است،
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید: ماه رمضان به سوی شما آمد، ماه مبارك، ماهی كه خداوند روزه اش را بر شما واجب كرده است. از امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) نیز روایت شده كه فرمود: روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) چنین فرمود: مردم، ماه خدا همراه با بركت و رحمت و مغفرت به شما روی آورده است. از امام صادق (علیه السلام) هم روایت شده كه آن حضرت در آخرین شب ماه شعبان و در نخستین شب ماه رمضان این دعا را می خواند: بارالها! این ماه مبارك را كه در آن قرآن، برای راهنمایی مردم، نشانه هدایت و جدا كننده حق و باطل فرو فرستاده شد، فرا رسید.
فراوانی اطلاق عنوان مبارك بر ماه رمضان در متون دینی موجب شده است كه این عنوان جزو مشهورترین اوصاف و عناوین این ماه شناخته گردد. علمای لغت واژه بركت را به فزونی و رشد همراه با ثبات و دوام معنی كرده اند. در كتاب لسان العرب به نقل از ابن عباس آمده است: معنی بركت فراوانی در هرچیز خیر است
راغب اصفهانی نیز آن را به معنای ثبوت و استقرار خیر الهی در چیزی می داند، چنانچه بركه ((چیزی شبیه حوض)) به جایی كه آب در آن مجتمع و مستقر می گردد، گفته می شود. اما مبارك، به آنچه كه در آن خیر فراوان وجود دارد و از او بروز و صدور می یابد اطلاق می گردد. زجاج می گوید: مبارك آن چیزی است كه از آن خیر فراوان برآید . راغب نیز می نویسد: به آنچه كه خیر و فایده الهی در آن ثبوت و استقرار داشته باشد مبارك گفته می شود.
البته این چهره زیبا و سیمای نورانی آنگاه قابل مشاهده است كه پرده از دیدگان آدمی برداشته شود و غبار تن، حجاب رخسار زیبای جان نگردد و خواهش های نفسانی، مانع رویت ارتباط میان نیازهای جان آدمی با حقیقت و ماهیت روح پرور ماه رمضان نباشد و نگاه صحیح نسبت به این ماه و رابطه آن با جان انسانی و نیازهای او بدست آید. در این صورت لحظه لحظه این ماه و همه آنچه كه به همراه دارد، موجب خیر، بركت و مباركی برای انسانی است كه آن را درك كرده و در آستانش بستر افكنده است.
چقدر شنیدنی است این گزارش محمد بن مسلم از امام باقر (علیه السلام): ان الله تعالی ملائكه موكلین بالصائمین یستغفرون لهم فی كل یوم من شهر رمضان الی آخره وینادون الصائمین كل لیله عند افطارهم: ابشروا عباد الله فقد جعتم قلیلا وستشبعون كثیرا بوركتم و بوره فیكم... خداوند دارای ملائكه ای است كه وظیفه آنان استغفار نمودن برای روزه داران در هر روز از ماه رمضان تا پایان این ماه است و در هر شب هنگام افطار به روزه داران بشارت می دهند: ای بندگان خداوند اندكی گرسنگی را چشیدید و بزودی سیر می گردید. شما و آنچه كه در شماست مبارك گردید.
به قلم : مصطفی ابراهیمی مازندرانی