أَلاَ للّه‏ِِ الدِّينُ الْخَالِصُ[1] ؛ بدان كه دين خالص تنها براى خداست . پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمبه واسطه جبرائيل از خداوند چنين نقل مى‏فرمايند :
اَلاْءِخلاصُ سِرٌّ مِنْ أَسْراري أَسْتَوْدِعُهُ قَلْبَ مَنْ أَحْبَبْتُهُ مِنْ عِبادي[2] ؛ اخلاص يكى از اسرار من است و آن‏را در قلب هر كدام از بندگانم كه دوست بدارم به وديعه مى‏گذارم . اميرمؤمنان على عليه‏السلاممى فرمايند :
اَلاْءِخلاصُ أَعلَى الاْيمانِ[3] ؛ اخلاص برترين مقام ايمان است . اخلاص اين است كه هواى نفست را نپرستى و جز خداوند ، ديگرى را معبود خود قرار ندهى و در عبادت او آن چنان كه امر شده‏اى استقامت كنى ، كه اين اشاره است به قطع نظر از آنچه غير خدا است ؛ واخلاص حقيقى اين است .
صورت زيباى ظاهر هيچ نيست
اى برادر سيرت زيبا بيار
( سعدى )              
از پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمدرباره اخلاص سؤال شد ، فرمودند : هُوَ أنْ تَقولَ رَبّي اللّه‏ ثُمَّ تَسْتَقيمَ كما أُمِرْتَ[4] ؛ اخلاص آن است كه بگويى پروردگار من خدا است و بر اين گفته استقامت داشته باشى ، همان گونه كه به تو امر شده است . خواجه عبد اللّه‏ انصارى مى‏فرمايد : الإخْلاصُ تَصْفِيَةُ الْعَمَلِ مِن كلّ شَوبٍ[5] ؛ اخلاص ، خالص كردن عمل از هرگونه آلودگى است .
صدق بايد تا دهد طاعات بر
مغز بايد تا دهد دانه ثمر
شيخ بهايى مى‏فرمايد : تَنزيهُ العَمَلِ عَنْ أنْ يَكونَ لِغَيْرِ اللّه‏ِ فيهِ نَصيبٌ[6] ؛ اخلاص ، يعنى پاكيزه كردن عمل است از اينكه براى غير خدا در آن سهمى باشد .
ترك سالوس ورياكن اى پسر در كار دين
ورنه اعمالت خبيث و فعل‏هايت ابتراست
چون زن بدكاره كز بيگانه آبستن شود
هرچه مى‏زايد حرام است از پسر يا دختر است
-------------------------------------------
[1] .  زمر : 3 .
[2] .  بحار الانوار : ج67 ، ص249 و المحجة البيضاء ، ج8 ، ص125 .
[3] .  غرر الحكم : ج1 ، ص30 و ميزان الحكمه : ج1 ، ص754 .
[4] .  المحجّة البيضاء : ج8 ، ص133 و ميزان الحكمه : ج1 ، ص758 .
[5] .  بحار الانوار : ج67 ، ص234 و منازل السائرين ، ص159 .
[6] .  بحار الانوار : ج67 ، ص234 .