شرایط نماز برای جلو گیری از ارتکاب گناه
پرسش:
با توجه به آیه «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر» چرا نماز ما،ما را از کارهای زشت، باز نمی دارد ؟
پاسخ:
آن چه از آیه شریفه «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر[i]..به راستی که نماز انسان را از کاهای زشت ونا پسند باز می دارد»  فهمیده می‏شود این است که: اگر به مردم دستور داده ‏شده است که نماز بخوانند، برای این است که نماز آنان را از فسق و فجور بازمی‏دارد، این بیان می‏فهماند که نماز عملی عبادی است ، که به جا آوردنش صفتی در روح آدمی ‏پدید می‏آورد که انسان را از فحشاء و منکرات باز می‏دارد، و در نتیجه جان و دلش را از قذارت گناهان و آلودگی‏هایی که از اعمال ‏زشت پیدا می‏شود، پاک می‏نماید.
پس معلوم می‏شود مقصود از نماز، رسیدن به صفت بازدارندگی از گناه است. البته باید بگوییم اگر چه، پیدایش این صفت اثر طبیعی نمازاست، و لیکن اثر به نحو علّیّت تامه نیست، تا تخلف نپذیرد و نمازگزار دیگر نتواند گناه کند، بلکه به نحو اقتضاء است ، یعنی اگر مانع و یا مزاحمی در بین نباشد اثر خود را می‏بخشد، و نمازگزار را از فحشاء بازمی‏دارد، ولی اگر مانعی و یا مزاحمی جلو اثر آن را بگیرفت، دیگر اثر نمی‏کند، و در نتیجه نمازگزار کاری انجام می دهد که انتظارش را از او ندارند . خلاصه یاد خدا، و موانعی ‏که از اثر او جلو می‏گیرند، مانند دو کفه ترازو هستند، هر وقت کفه یاد خدا سنگین تر باشد، نمازگزار گناه نمی‏کند، و هر جا کفه آن موانع سنگین تر باشد کفه یاد خدا ضعیف می‏شود، و نمازگزار، از حقیقت ‏یاد خدا منصرف می‏گردد، و مرتکب گناه را می‏شود.
اگر به رفتار بعضی از افرادی که مسلمان هستند و در عین حال نماز نمی‏خوانند توجه کنیم، می‏بینیم این افراد به خاطر نخواندن نماز، روزه را هم می‏خورند، به حج هم نمی‏روند و زکات هم ‏نمی‏دهند، و بالأخره سایر واجبات را هم ترک می‏کنند، و هیچ فرقی بین پاک و نجس، و حلال و حرام نمی‏گذارند، و خلاصه در راه زندگی هم چنان هستند که از هیچ عملی (نه ظلم، نه زنا، نه ربا، نه‏ دروغ، و نه هیچ چیز دیگر)رو گردان نیستند ،برای آنان هر چه پیش آید، خوش آید، و هیچ چیزی را مانع پیشرفت‏ خود نمی‏بینند.
آن وقت اگر حال چنین اشخاصی را با حال کسانی مقایسه کنیم که نماز می‏خوانند، و در نمازشان به حداقل آن، یعنی آن مقداری که تکلیف از گردنشان ساقط شود اکتفاء می‏کنند، خواهیم دید که او از بسیاری از کارهایی که افراد بی نماز از آن پروا نداشتند، پروا دارند. اگر حال این ‏نمازگزاران را با حال کسانی مقایسه کنیم که در نمازشان اهتمام بیشتری دارند، خواهیم دید که گروه ‏دوم از گناهان بیشتر پروا دارند، و به همین ترتیب هر چه نماز کاملتر باشد، خودداری از فحشاء و منکرات بیشتر خواهد بود.
________________________________________
[i]- سوره عنکبوت،آیه 45
منبع: پایگاه حوزه