از براى جناب يونس(عليه السلام) در شريعه كوفه بقعه و قبّه اى است معروف. و جناب سيّد ابن طاووس(رحمه الله) و غيره در ضمن آداب آن جا زيارتى براى ايشان ذكر نموده اند. ونيز در شرقِى دجله در مقابل شهر موصل در بالاى تپه صحن زيبا و مسجدى هست كه قبر و ضريح و قبّه اى با صفا در آن موجود است كه منسوب است به آن جناب، و احتمال قوى در همان جاست، زيرا كه آن حضرت مبعوث بر اهل نينوى بود كه در قديم شهر عظيمى بوده در نزديكى موصل، به مسافت چند فرسخى و آثار آن موجود است. و در بيت المقدّس نيز قبّه و قبرى است منسوب به آن حضرت. و شيخ مرحوم علامه نورى(رحمه الله)فرموده كه: نقل كردن علما زيارت جناب يونس را، در مكان معروفى كه در شريعه كوفه است، چندان صراحتى ندارد كه بايد قبر شريفش در آن جا باشد، زيرا كه از آن مكان تعبير فرمودند به مشهد، و مشهد اگرچه ظهورى دارد در مرقد و محلّ دفن، ولكن مطلق مكانى كه امتياز مخصوص داشته به شخص شريف مزور از آن نيز تعبير مى كنند به مشهد، يعنى محلّ حضور او، چنانچه در دعاى اذن دخول مسجد كوفه مذكور است:
السَّلامُ  عَلى  مَوْلانا  اَميرِالْمُؤْمِنينَ  عَلِيّ  بْنِ  اَبي  طالب  وَرَحْمَةُ  اللّهِ وَبَرَكاتُهُ * وَعَلَى  مَجالِسِهِ  وَمَشاهِدِهِ  وَمَقَامِ  حِكْمَتِهِ  وَآثارِ  آبائِهِ  آدَمَ  وَنُوْح وَاِبْرَاهيمَ(عليهم السلام)...  الى آخره.
و مراد از مشاهد در اين جا امكنه مخصوصه اى است كه امتياز خاصّى داشت به حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)، مثل محراب آن جا كه محلّ مناجات و عبادت و شهادت آن حضرت بود، و جاى منبر كه محلّ بيرون آمدن دُرّهاى غلطان بى بهاى خُطب و حكمت و مواعظ و نصيحت بود از صدف با شرف دهان مباركش. و بيت الطّشت كه موضع ظهور معجزه غريبه الهيّه بود، از آن نبأ عظيم. و دكّة القضا كه مجلس فصل خصومت و بسط معدلت بود، از آن علىّ حكيم، و هكذا و بنا بر اين احتمال قوى([1]) مى رود كه در آن محل ماهى بيرون انداخته باشد جناب يونس را از دهان خود. و بروز آن همه آيات عجيبه الهيّه در حفظ و حراست و تقويتش تا آن گاه كه به قوم خود در نينوى مراجعت نمود، و البتّه چنين مكانى در نهايت شرافت خواهد بود. و نيز اين امتياز او را بس است كه زيارتش مانند زيارت امام حسين(عليه السلام) است در مسجد حنانه، چنانكه پيش از اين گذشت. و نيز آن مرحوم ] = علاّمه نورى [ در تعيين قبر جناب هود و صالح(عليهما السلام)فرموده كه: در اخبار محلّ آن مختلف است و آنچه در قبرستان وادى السّلام نسبت مى دهند به ايشان سند درستى ندارد، انتهى.
و علاّمه مجلسى(رحمه الله)در بحار بعد از نقل اخبارى كه در بيان موضع قبر امير المؤمنين(عليه السلام)است گفته: و بدان كه از اين اخبار ظاهر شد كه سر حضرت حسين(عليه السلام) و جسد آدم و نوح و هود و صالح(عليهم السلام)در نزد آن حضرت مدفون اند. پس سزاوار است كه همه آن ها زيارت شوند، انتهى.
و مرقد حضرت ذى الكفل در كنار شطّ فرات در نزديكى كوفه به مسافت چند فرسخ معروف و مشهور است.
و مرقد حضرت خليل الرّحمن جناب ابراهيم(عليه السلام)در قدس خليل كه نزديك به بيت المقدّس است معروف و مشهور است، و مزارى است براى عامّه مسلمين آن حدود، ولكن در روايت معتبر از حضرت صادق(عليه السلام)وارد شده كه فرمودند: «قبر نوح و ابراهيم و قبر سيصد و هفتاد پيغمبر و ششصد و صىّ پيغمبر و قبر بهترين اوصياى پيغمبران يعنى امير المؤمنين(عليه السلام)در كوفه است». و ما در باب زيارت حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)اشاره كرديم به بعض چيزهايى كه مناسب اين مقام است، و گفتيم كه اين احاديث چندان منافاتى ندارد با آن كه اين بزرگواران در جاى ديگر مدفون شده باشند، زيرا كه ممكن است مثل جناب آدم(عليه السلام)در جاى ديگر دفن شده باشند و به جهت شرف مجاورت حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)ايشان را به آن محلّ شريف نقل كرده باشند.
و در شهر موصل قبر جرجيس پيغمبر است، و در بيرون شهر قبر شيث هبة اللّه است.
و در شوش كه شش فرسخى شهر شوشتر است مدفن دانيال پيغمبر است و بارگاهى عظيم بر او ساخته اند مشرف بر نهر. صاحب تاريخ قم گفته كه: بدن مبارك آن حضرت را، ] حضرت  [موسى حنوط و كفن كرده در ميان جوى آب ] به صورت [ مخفى دفن كرد... الخ، و نيز در دو فرسخى شوشتر مزارى است كه به حضرت شعيب(عليه السلام) نسبت دهند.
و در خارج حلّه قبرى است منسوب به ايّوب نبى(عليه السلام).
و قبر جناب اسماعيل(عليه السلام)در مسجد الحرام است با جماعتى از پيغمبران ديگر(عليهم السلام).
شيخ مرحوم فرموده كه: قبر يوشع(عليه السلام) در خارج كاظمين(عليهما السلام) در قبلى مسجد براثا است.
و قبر جناب زكريّا در حلب است. و قبر جناب يحيى(عليه السلام) در بيروت.
فقير گويد كه: در شهر شام مسجدى است معروف به مسجد يحيى با بناى عالى و در آن مسجد، قبرى است با ضريح معتبرى منسوب به آن حضرت، و جمله اى از پيغمبران بنى اسرائيل در بيت المقدّس قبورشان در نزد اهل آن جا معلوم، و غير اينها كه بعض شواهد بر صدق ] دلالت  [دارند و بعضى مشتبه و مشكوك اند.
__________________
[1].  و تقويت مى دهد اين احتمال را آن چه در چند حديث وارد شده كه از اساس اوّل مسجد كوفه كه در زمان حضرت آدم و نوح(عليهما السلام)بوده، دوازده هزار ذراع كم كرده اند به انضمام روايت ديگر در كافى از حضرت امام محمّد باقر(عليه السلام)كه درخت كدو براى حضرت يونس(عليه السلام)در آن مسجد روئيد. پس محتمل است كه مراد اين جا اساس اوّل مسجد بوده باشد كه اين محلّ هم داخل در اوست.

نوشتن دیدگاه